تحليل همديدي آغاز بارش‌هاي فراگير زودرس دوره سرد سال در ايران (به‌جز سواحل خزري)

توزيع ناهمگون زماني و مكاني نزولات جوّي در سطح كره زمين از عامل‌هاي تعيين‌كننده سرنوشت بسياري از تمدن‌ها در طول تاريخ بوده است. در ايران، فصل سرد سال در برگيرنده عمده بارش‌هاي فراگير در اكثر نقاط است، درحالي‌كه عمده مصارف آب شيرين حاصل از بارندگي در بخش خانگي و يا در بخش كشاورزي در فصل گرم سال است. ازاين‌رو، آگاهي از زمان آغاز بارش‌هاي فراگير دوره سرد سال و نوسان‌ آن در سال‌هاي متفاوت، به‌‌لحاظ در برداشتن بيشترين بارش‌ها اهميت ويژه‏اي دارد. در اين تحقيق با هدف بررسي و تحليل همديدي الگوها و بي هنجاري‌هاي گردش جوّ در سال‌هاي همراه با آغاز زودرس بارش‌هاي فراگير در 4 منطقه بارشي در ايران، 33 سال آمار بارش روزانه دوره سرد سال (سپتامبر - مارس) در 50 ايستگاه همديدي و 1 ايستگاه باران‌سنجي، مورد بررسي قرار گرفت. نقشه‌‌هاي فشار و تاوايي تراز 500 و 1000 هكتوپاسكال براي اولين بارش فراگير در سال‌هاي زودرس، الگوي گردش جوّ درهم‌ريخته و دوشاخه و نصف‌النهاري را نشان داد. درنهايت آزمون آماري توكي همبستگي معني‏‌داري را در سطح 5 درصد بين آغاز زودرس بارش‌هاي دوره سرد سال در هر ناحيه و كل مقادير بارش دريافتي آن دوره نشان داد.