زمين‌شناسي، كاني‌سازي، ژيوشيمي و پترولوژي توده‌هاي نفوذي منطقه اكتشافي رودگز جنوب‌شرق گناباد

Geology, mineralization, geochemistry and petrology of intrusions of the Roud Gaz prospect area southeast of Gonabad

منطقه رودگز در 25 كيلومتري جنوب‌شرق گناباد و در استان خراسان رضوي قرار دارد. شيل و ماسه‌سنگ‌هاي منطقه تحت تاثير كوهزايي اواسط ژوراسيك به اسليت، شيست و كوارتزيت دگرگون شده‌اند. توده‌هاي نفوذي نيمه‌عميق ترشياري داراي تركيب مونزونيت تا مونزوديوريت است. اغلب سنگ‌هاي منطقه تحت تاثير آلتراسيون‌هاي كربناتي، آرژيليك، سرسيتي و سيليسي-تورماليني قرار گرفته‌اند. كاني‌سازي در منطقه كنترل گسلي دارد و به صورت رگه‌اي با روند بيشتر NW-SE و شيب 85 تا 90 درجه ديده مي‌شود. كاني‌هاي اوليه شامل: كوارتز، تورمالين، كالكوپيريت، پيريت و كاني‌هاي ثانويه مالاكيت، آزوريت و گوتيت است. نمونه‌برداري ژيوشيميايي با روش خرده‌سنگي، ناهنجاري‌هاي بالايي از عناصر مس، قلع، سرب و آرسنيك (همگي تا بيش از 10000 گرم در تن)، روي (حداكثر تا 5527 گرم در تن) و طلا (تا حداكثر 325 ميلي‌گرم در تن) را نشان مي‌دهد. همچنين، ژيوشيمي توده‌هاي نفوذي كمتر آلتره منطقه نشان مي‌دهد كه آنها متاآلومينوس و پتاسيم متوسط و در كمان ماگمايي پهنه فرورانش تشكيل شده‌اند. غني‌شدگي شديد عناصر LREE نسبت به HREE و غني‌شدگي در عناصر LILE Ba)، K، Rb، Sr و (Th نسبت به HFSE Nb)، Ta و (Ti مويد تشكيل ماگما در پهنه فرورانش است. ناهنجاري مثبت Eu، مقدار بالاي Sr (411 تا 684 گرم در تن) و بالا بودن نسبت (La/Yb)N (بيش از 55/21) در تمام نمونه‌ها نشان‌دهنده تشكيل ماگما در عمق پايداري گارنت است. بر اساس نسبت بالاي Sr/Y (بيش از 67)، مقدار Y كمتر از 8 گرم در تن، Yb كمتر از 61/0 گرم در تن و بالا بودن نسبت (La/Yb)N، ماگماي اين توده‌ها آداكيتي و سنگ منشا آمفيبوليت با 25 درصد گارنت مي‌تواند باشد. اين توده‌هاي نفوذي نقشي در كاني‌سازي منطقه نداشته و فقط ميزبان رگه‌ها بوده‌اند. كاني‌سازي منطقه رودگز از نوع پلي‌متال رگه‌اي و مرتبط با توده‌هاي احيايي در عمق است.

The Roud Gaz area is located 25 km southeast of Gonabad city, Khorasan Razavi province. During Middle Jurassic, shale and sandstone was regionally metamorphosed to slate, schist and quartzite. The Tertiary subvolcanic rocks are mainly monzodiorite to monzonite. These rocks are mostly altered to: argillic, carbonisation, sericitic and silicification- tourmalinisation. Mineralization in the area is mostly as vein type and controlled by fault zones which are trending NW-SE and 85? to 90? dip. The primary minerals are quartz, tourmaline, chalcopyrite, pyrite and the secondary minerals are malachite, azurite and goethite. Lithogeochemical exploration (chip composite method) revealed Cu, Sn, Pb, As (up to 10000 ppm), Zn (up to 5527 ppm) and Au (up to 325 ppb) anomalies. The least altered rocks are chemically meta-aluminous and medium-potassium. They were formed in a subduction magmatic arc and are strongly enriched in LREE and depleted in HREE and also LILE (K, Rb, Ba, Sr and Th) enriched rather than HFSE (Ti, Nb and Ta), all features indicate that the magma formed in subduction zone. The positive Eu anomaly, high Sr (411 to 684 ppm) and high (La/Yb)N ratio (more than 21. 55) in all the samples can be attributed to the presence of residual garnet in mantle source. Based on high Sr/Y ratio (more than 67), Y < 8 ppm, Yb < 0.61 ppm and high (La/Yb)N ratio, the parent magma is adakitic type. The magma formed as the result of medium degree of partial melting (25%) from a garnet-amphibolite source. Apparently, these rocks have been only the veins host and have no effect on mineralization. The mineralization of the area is polymetal vein type and related to reduced intrusions in deeper zone.