اثربخشي ژن‌هاي مقاومت به لكه‌برگي سپتوريايي گندم (Stb) در برابر جدايه‌هاي Mycosphaerella graminicola استان فارس

Effectiveness of Septoria tritici Blotch (Stb) Resistance Genes to Mycosphaerella graminicola Isolates Collected from Fars Province

بيماري لكه‌برگي سپتوريايي گندم كه توسط Mycosphaerella graminicolaبا فرم غير جنسي Zymoseptoria tritici ايجاد مي‌شود به عنوان يكي از بيماري‌هاي مهم و خسارت‌زاي گندم در جهان و ايران مطرح است. به منظور بررسي الگوي پرآزاري جدايه‌هاي استان فارس روي ارقام افتراقي حاوي ژن‌هاي مقاومت، آزمون بيماريزايي نسبت به هفت جدايه از اين استان در شرايط كنترل شده در سال 1392 در موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج با استفاده از روش رتبه‌دهي 5-0 انجام شد. از مجموع 126 برهمكنش جدايه- رقم، 41 برهمكنش مقاومت و 85 برهمكنش حساسيت مشاهده شد. نتايج نشان داد كه به جز جدايه‌هاي RM186 و RM177 با الگوي بيماريزايي يكسان، بقيه جدايه‌ها الگوي بيماريزايي متفاوتي داشتند كه دال بر وجود تنوع ژنتيكي اين جدايه‌ها نيز بود. جدايه‌هاي RM9، RM175 و RM179 كم پرآزارترين جدايه‌ها بودند كه روي 9 رقم از 18 رقم افتراقي بيماريزا بودند. جدايه‌هاي RM28 و RM59 از 18 رقم افتراقي، روي 16 رقم بيماريزا بوده و پرآزارترين جدايه‌ها بودند. نتايج نشان داد كه از ميان ژن‌هاي مقاومت، تنها ژن‌هاي Stb16/Stb17 موجود در رقم M3 نسبت به تمام جدايه‌هاي فارس موثر بودند. ژن‌هاي Stb5، Stb6، Stb7 و Stb8 مقاومت موثري عليه جدايه‌هاي فارس نداشتند. اين نتايج مي‌تواند در برنامه‌هاي به‌نژادي گندم براي مقاومت به بيماري لكه‌برگي سپتوريايي در استان فارس مورد استفاده قرار گيرد.

Septoria tritici blotch (STB), caused by Mycosphaerella graminicola (anamorph, Zymoseptoria tritici) is considered as an important destructive disease of wheat worldwide as well as Iran. In order to study the virulence spectra of isolates collected from Fars province on the differential cultivars possessing Stb resistance genes, pathogenicity tests using seven isolates were conducted under controlled conditions in 2013 at Seed and Plant Improvement Institute in Karaj based on 0-5 scaling system. Out of 126 M. graminicola-wheat interactions, 41 specific resistances and 85 susceptible interactions were found. Except RM186 and RM177 that had similar virulence pattern, the remaining isolates exhibited distinct virulence patterns indicating that these isolates had genetic differences. Isolates RM9, RM175 and RM179 were the least virulent isolates that were pathogenic on 9 out of 18 differential cultivars. Isolates RM28 and RM159 were virulent on 16 differential cultivars and thus, were considered as the most virulent isolates. The results showed that among resistance genes, Stb16/Stb17 presented in M3 cultivar were effective against all isolates. None of the Stb5, Stb6, Stb7 and Stb8 genes was effective against isolates tested. These results can be used in wheat breeding programs for resistance to septoria tritici blotch disease in Fars province