«نسبت «ارواح مهيّمين» با «قلم اعلي» در عرفان ابن عربي و حكمت متعاليه»

Proximity of ‘Mohayyamin Spirits’ with ‘Supreme Item in IbnArabi’s Mysticism and Sublime Philosophy’

«مهيمين» عنواني است كه در مكتب ابن عربي و حكمت متعاليه در مورد ارواح يا فرشتگاني به كار رفته كه از شدت عشق به خداوند در جلال الهي متحير و به تسبيح او مشغولند و از خود و آفرينش جهان و انسان بي خبرند و بنابراين روح محض اند و تنها از روي توسع به آنان ملايكه گفته مي شود.بدين سان آنان به سجده در برابر آدم مكلف نبوده اند و به همين دليل گفته شده كه مراد از «عالين» درآيه «قال يا ابليس ما منعك ان تسجد لما خلقت بيدي استكبرت ام كنت من العالين»(ص:37) همين ارواح هستند. البته گاهي به اين ارواح،«كروبيون» نيز گفته شده و بعضي از انديشمندان حكمت متعاليه آن ها را با «انوارقاهره» درحكمت اشراق تطبيق نموده اند. اين ارواح در اثر «تجلي بنفسه لنفسه» حق تعالي و از مرتبه «عما » و به مدد « نفس رحماني» مورد « آفرينش»، يا به تعبير دقيقتر « ابداع» قرار گرفته اند. از ميان طبقات عارفان، «افراد» را مي توان مظاهر آنان ارواح دانست. اين ارواح از جهتي برتر از قلم اعلي يا عقل اول قرار دارند اما از جهتي ديگر با آن هم رتبه هستند.هم چنين از ديدگاه برخي انديشمندان مثل ملاصدرا اين ارواح برتر از اهل جبروت هستند اما از ديدگاه قيصري بخشي از عالم جبروت به شمار مي آيند.

Mohayyamin is a word used in IbnArabi’s school of thought and the sublime philosophy concerning the spirits or angels enfatuated in God and the Almighty, frenzied and admiring at the same time, while having no knowledge of themselves, nor the creation and human being. Therefore, they are absolute spirits and on account of their highness they are called angels. Thus, they are not obliged to prostrate to man. Of course, sometimes they are called cherubs. Some of the sublime philosophers have compared them with those “Egyptian illuminators” in Illumination philosophy. These spirits as a result of the self-manifestation of God are created in the order of compassionate spirits. In the categories of mystics ‘singles’ could be assumed as the manifestation of their souls.in some aspects, they are somehow superior to sublime items whereas in other aspects they are equal in their order. Moreover, in the attitudes of some scholars such as Mollasadra, these spirits are superior to angels though viewed by Gheysari they are a part of them. Key words: Mohayyamin; Cherubs; IbnArabi; Sublime philosophy; compassionate spirits.