تحليل بازتاب عناصر تراژدي شكسپير در نمايش‌نامه مجنون ليلي احمد شوقي

نمايش‌نامه به عنوان يك نوع ادبي، بيان تصويري از تصاوير زندگي با استفاده از عنصر گفتگو (ديالوگ) است كه چند بازيگر در مقابل مردم بر روي سن، به نمايش مي‌گذارند. نمايش‌نامه نويسي- آن‌گونه كه در ادبيات معاصر عربي وجود دارد- نوع ادبي تازه‌اي محسوب مي‌شود كه از ادبيات غرب اقتباس شده و احمد شوقي اولين كسي است كه به نمايش‌نامه نويسي منظوم در ادبيات عربي پرداخته است؛ از جمله نمايش‌نامه‌هاي منظوم وي «مجنون ليلي» است. «مجنون ليلي» دومين نمايش‌نامه شوقي و قصه عشق پاك (حب عذرا) است. شوقي، خمير مايه اصلي اين نمايش‌نامه را از ميراث عربي به‌ويژه روايات جمع شده تا قرن چهارم هجري در كتاب «الاغاني» ابوالفرج اصفهاني گرفته است و آن را در قالبي برگرفته از نمايش‌نامه‌هاي اروپايي به‌ويژه، نمايش‌نامه‌هاي شكسپير طراحي كرده است. هدف ما از نگارش اين مقاله، بررسي عناصر تراژدي شكسپير در مجنون ليلي است. براي وصول به اين هدف، با روش توصيفي- تحليلي هشت عنصر از عناصر تراژدي شكسپير شاملِ كشمكش (صراع) در درام و عنصرتعليق (انتظار)؛ قهرمان تراژدي؛ عنصر قضا و قدر و خطاي تراژدي؛ نيروهاي خارق العاده و جن؛ پيرنگ؛ جنون؛ مرگ قهرمان داستان در پايان؛ وحدتهاي سه‌گانه (زمان، مكان و موضوع) و عنصر مزاح بررسي شد و بر نمايش‌نامه «مجنون ليلي» تطبيق يافت.