اثر تنش خشكي و محلول پاشي كيتوزان بر عملكرد و رنگيزه هاي فتوسنتزي در آفتابگردان (Heliantus unnuus L.)

Effect of drought tension and chitosan foliar application on yield and photosynthetic pigments of sunflower (Heliantus unnuus L.)

با توجه به حجم بالاي واردات روغن گياهي در كشور و محدوديت منابع آبي، شناخت عوامل موثر بر توليد گياهان زراعي در شرايط كم‌آبي اهميت زيادي دارد. به منظور بررسي اثر محلول پاشي كيتوزان در شرايط كم آبياري بر ويژگي هاي كمي و كيفي آفتابگردان رقم آلستر، اين آزمايش در سال زراعي 91-1390 به‌صورت كرت‌هاي يك بار خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي زابل انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل تنش خشكي در سه سطح آبياري بر اساس 25 درصد رطوبت قابل استفاده (تنش شديد)، 50 درصد رطوبت قابل استفاده (تنش متوسط) و 75 درصد رطوبت قابل استفاده (شاهد) به‌عنوان فاكتور اصلي و محلول‌پاشي كيتوزان در سه سطح صفر (شاهد)، دو گرم در ليتر و پنج گرم در ليتر به‌عنوان فاكتور فرعي بودند. در اين آزمايش تنش خشكي باعث كاهش ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه، شاخص برداشت، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل و قطر طبق گرديد، اما بر شاخص برداشت و درصد روغن اثر معني داري مشاهده نشد. هم‌چنين محلول‌پاشي كيتوزان منجر به افزايش ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه، قطر طبق و كلروفيل كل شد. As regards to the high volume of imports of vegetable oil in the country and limited water resources, recognition factors affecting on crops production in low water conditions is very important. In order to investigate the effect of chitosan foliar application in deficit irrigation conditions on quantitative and qualitative characteristics of sunflower Alster cultivar, this experiment as split plots on the basis of randomized complete blocks design with three replications was conducted at the research field of Zabol Agriculture college in 2011-12 cropping year. The factors of experiment included drought tension in three levels watering based on 25 percent of available moisture (sever tension), 50 percent of available moisture (mild tension) and 75 percent of available moisture (control) as the main factor and chitosan foliar application at three levels: zero (control), two gram in liter and five gram in liter as sub factor. In this experiment drought tension caused reduction in plant height, one-thousand grain weight, biological yield, grain yield, harvest index, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, head diameter, but no significant effect was observed on harvest index and oil percentage. Also, foliar application of chitosan leaded to increasing plant height, one-thousand grain weight, biological yield, grain yield, head diameter and total chlorophyll.