ارزيابي خطر سلامتي فلزات سنگين (كادميوم، نيكل، سرب و روي) در سبزي جعفري برداشت شده از برخي مزارع شهر همدان

Health risk assessment of heavy metals (cadmium, nickel, lead and zinc) in withdrawed parsley vegetable from some farms in Hamedan city

مقدمه: سبزيجات از اجزاي مهم رژيم غذايي هستند و قرار گرفتن در معرض رژيم غذايي آلوده به فلزات سنگين از طريق مصرف سبزيجات، يك خطر براي سلامت انسان محسوب مي شود. اين تحقيق با هدف تعيين غلظت فلزات كادميوم، نيكل، سرب و روي در خاك و جعفري و ارزيابي خطر سلامتي اين فلزات در سبزي جعفري برداشت شده از برخي مزارع شهر همدان صورت گرفته است. روش بررسي: اين تحقيق يك مطالعه كاربردي بوده، براي اين منظور از جعفري و خاك 3 مزرعه در شهر همدان با 3 تكرار براي هريك از مزارع نمونه برداري به عمل آمد. در كل، در اين بررسي تعداد 9 نمونه جعفري و 9 نمونه خاك مورد ارزيابي قرار گرفت. نمونه ها در آزمايشگاه با استفاده از روش هضم اسيدي، هضم شدند. سپس غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمي قرايت گرديد و براي تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزار SPSSورژن 19 با سطح معناداري 05/0 استفاده شد. يافته ها: ميانگين غلظت كادميوم، نيكل، سرب و روي در سبزي جعفري به ترتيب برابر14/1، 56/2، 65/16، 23/25 ميلي گرم بر كيلوگرم و ميانگين غلظت اين فلزات به ترتيب در خاك برابر 23/0، 51/23، 85/20، 5/57 ميلي گرم بر كيلوگرم است. يافته هاي اين مطالعه نشان داد كه ميانگين غلظت فلزات كادميوم و سرب در گياه جعفري بالاتر از حد استاندارد (WHO/FAO)است. اين در حالي است كه ميانگين غلظت فلزات نيكل و روي در گياه جعفري كمتر از حد استاندارد (WHO/FAO) تشخيص داده شد. همچنين ميانگين غلظت هر چهار فلز مورد بررسي در خاك مزارع كمتر از حد استاندارد (WHO/FAO) بوده است. از طرفي مقدار شاخص خطر و سلامت(HRI)براي فلز سرب در جعفري بيش از 1 بوده و براي فلزات كادميوم، نيكل و روي كمتر از 1 مي باشد. نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي مطالعه، جعفري كشت شده در اين منطقه به فلزات سنگين كادميوم و سرب آلوده بوده است و نتايج، حاكي از انتقال بسيار ساده اين فلزات از خاك به جعفري است كه براي مصرف روزانه انسان سالم نبوده و شاخص خطر و سلامت (HRI) بيش از 1 براي فلز سرب، نشان دهنده خطر بالقوه بهداشتي اين فلز در ارتباط با مصرف جعفري آلوده در رژيم غذايي روزانه انسان است.

Introduction: Vegetables are important things of alimentary diet and beeing exposed to polluted alimentary diet of heavy metals via consumption of vegetables, be carried to account a risk for human health. This thesis have been done with target of appointment of concentration of cadmium, nickel, lead and zinc metals in soil and parsley and health risk assessment of this metals in withdrawed parsley vegetable from some farms in Hamedan city. Methods: This thesis was a applicational studing and for this meaning sampling was done from parsley and soil of 3 farms in Hamedan city with 3 repetition for every farms. In generally, in this survey 9 samples of parsley and 9 samples of soil was evaluated. Samples was digested in laboratory by using of acidic digestion. Then concentration of elements was read by using of atomic publication machinery and for analysis of datas, was used version 19 of SPSS (?=0/05). Results: Average concentration of cadmium, nickel, lead and zinc in parsley vegetable is in the order of 1/14, 2/56, 16/65 and 25/23 mg/kg and average concentration of this metals in soil is in the order of 0/23, 23/51, 20/85 and 57/5 mg/kg. Results of this study showed that average concentration of Cadmium and Leadin parsley is above WHO/FAO whereas average concentration of Nickel and Zink in parsleywas assessed less than WHO/FAO. Also the average concentration of every four metals in soil of farms was less than WHO/FAO levels.On the other hand the amount of risk and health index (HRI) in parsley for lead metal was above 1 and for cadmium, nickel and zinc metals was less than 1. Conclusion: According to the studing results, cultivated parsley in this area was polluted to the heavy metalsCadmium and Lead, and the results indicates the very easy transferring of this metals from soil to parsley that was not healthy for human daily consumption and risk and health index (HRI) that was above 1 for lead metal shows the hygienic potential risk of this metal in relation to the polluted parsley consumption in human daily alimentary diet.