بررسي كارايي فني، بازاريابي و ساختار بازار زعفران ايران

A Survey on Technical Efficiency, Marketing and Market Structure of Saffron Crop, Iran

مطالعه حاضر به تعيين كارايي فني و بررسي بازاريابي و ساختار بازار زعفران مي‌پردازد. در اين تحقيق جهت بررسي كارايي فني، حاشيه هاي بازاريابي زعفران و شناسايي مسيرهاي بازاررساني از آمار پيمايشي با تكميل 140 پرسشنامه از بهره برداران و 25 پرشسنامه خرده فروش 14 پرسشنامه عمده فروش و مصاحبه با تعدادي كارشناس كشاورزي مربوط به سال 1391 در شهرستان هاي استان خراسان رضوي و جهت تعيين ساختار بازار از آمار و اطلاعات سري زماني 91-1374 استفاده شده است. تخمين كارايي فني از روش DEA، برآورد حاشيه هاي بازاريابي از ديدگاه ديگبي و براي تعيين ساختار بازار از شاخص‌هاي نسبت تمركز و هرفيندال استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد، متوسط كارايي فني بهره برداران 49/63 و حداقل و حداكثر كارايي فني به ترتيب 04/19 و 100 مي باشد. اختلاف زياد زعفران‌كاران با حداقل و حداكثر كارايي فني و فراواني زياد بهره‌برداران با كارايي كم حاكي از آن است كه مي توان با مديريت صحيح ميزان توليد را افزايش داد. متوسط حاشيه خرده‌فروشي از حاشيه عمده‌فروشي آن‌ها بيشتر بوده و متوسط ضريب هزينه بازاريابي زعفران 78/14درصد مي‌باشد. يعني به عبارت ديگر سهم عوامل بازاريابي در قيمت نهايي زعفران 78/14 درصد است. بازار حاكم بر محصول زعفران طي دوره تحليل انحصار چندجانبه تشخيص داده شد.

The current study attempted to determine technical efficiency as well as study the marketing and market structure of Saffron crop in Iran. To access the research goals 140 farms, 25 retailers and 14 wholesalers randomly selected. The necessary data collected through interview and filling questionnaire. Apart from this, some agricultural Expert from selected cities of Razavi province have been chosen to interview. To determine the market time-series data for the period of 1995-12 was used. To determine technical efficiency DEA method, to calculate marketing margins Digbi method and to find market structure concentration ratio and Herfindal index were used. The results indicated that, the average technical efficiency was 63.49 and minimum and maximum technical efficiency respectively 19.04 and 100, retailer margin mean of Saffron was more than wholesale margin mean and average marketing cost coefficient of Saffron was about 14.78. It means that, marketing factors share in final price is 14.78. Address to the results the Saffron’s market structure is oligopoly.