«خمسه ي» نظامي نردبان صعود زن

Nezami “Khamseh”: Woman’s Transcendence Gradin

با وجود آموز?ه?هاي متعالي قرآن و سيره پسنديده?ي معصومين(ع) در مورد زن، غالباً در گذشته اين عنصر برجسته?ي اجتماعي و انساني به ديد منفي و گاه تحقير آميز نگريسته مي?شد. در چنين فضاي مرد سالارانه، در بين شاعران كمتر كسي را مي?توان يافت كه از اين عنصر برجسته به نيكي ياد كرده باشد. حكيم نظامي از اولين شاعران زبان فارسي است كه در دفاع از حقوق زن و بيان فضايل و كمالات او داد سخن داده و مظلوميتش را فرا ياد آورده است. شايد يكي از دلايل آن اين باشد كه در طول زندگي از چشمه زلال محبت مادر و عشق پاك همسر بهره?مند بوده است .بنابراين آنيماي شاعر او را بر آن داشته تا در منظومه?هاي خود نگرش مثبت و والايي نسبت به زن از خود نشان دهد. از ديدگاه او زن شخصيتي خردمند و مدبر دارد و مي?تواند راهنماي خوبي براي مرد باشد. اين مقاله سير تحول و اوج گرفتن نگاه نظامي به زن را از مخزن الاسرار تا اسكندرنامه بررسي مي?كند تا مقام ويژه?ي او را با توجه به جامعه?ي مردسالار آن روز نشان دهد. در انديشه?ي نظامي زن ضعيفه نيست بلكه بازتاب زيبايي?هاي پروردگار است. تدابير او راهنماي مردان بزرگ و حتي پادشاهان قدرتمند است و نشان مي?دهد كه چه بسا زناني با اعمال و كردار سنجيده، در كشورداري و پادشاهي عملكردي با شكوه?تر از مردان روزگار به يادگار گذاشته?اند.

Despite the noble Qur’an teachings and the exemplary practices of the Holly Innocents concerning the woman, often in the past such an outstanding social and human element was negatively viewed and sometimes humiliated. In such a patriarchal environment, there were very a few poets that praised such an eminent creature. Hakin Nezami, the poet was the first of the Persian poets who spoke out and defended the womenʹs rights, virtues and perfections. Perhaps one of the reasons was because he reaped a lot of love from a kind mother and lovely wife. Therefore the anima of the poet might make him to take positive attitude towards the woman in his poems. According to his point of view, the woman own sage and efficient personality so she could be a good guide for the men. This article reviewed the development of Hakim Nezami attitude toward woman based on “Makhzan Alasrarn” and “Askndrnamh”. Concerning Nezami point of views the woman is not the second sex but she is to reflect the beauty of the Lord. Her acumens were guidance for many great men and powerful kings. He discussed that a lot of women left more glorious statesmanship and kingdom heritage than men because of their mature practice and performance.