مطالعه تطبيقي سامانه مديريت اطلاعات بيماري‌هاي كبدي در كشورهاي منتخب

The Comparative Study of Liver Diseases Surveillance System in Selected Countries

مقدمه: امروزه بيماري‌هاي كبدي به عنوان يكي از علل عمده ناخوشي، مرگ و مير و افزايش هزينه‌هاي بهداشتي در سراسر جهان محسوب مي‌شود و تلاش جهاني براي محدود كردن اين بيماري آغاز شده است. يكي از اين تلاش‌ها، توسعه شيوه‌هاي علمي و راه‌اندازي سامانه‌هاي مناسب اطلاعاتي به منظور فهم مشكلات و استفاده از قابل دسترس‌ترين داده‌ها و الگوها به منظور ارايه اطلاعات به موقع و علمي براي اخذ تصميمات ضروري است. اين مقاله با هدف مطالعه تطبيقي سامانه مديريت اطلاعات بيماري‌هاي كبدي در كشورهاي منتخب انجام شد. روش بررسي: در اين پژوهش توصيفي و تطبيقي، ابتدا وضعيت موجود كشور با مراجعه به »مركز مديريت بيماري‌ها« مستقر در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و بيمارستان‌هاي نمازي شيراز، امام خميني تهران و الزهرا اصفهان با مصاحبه حضوري با مسيول مركز درمان بيماري‌هاي واگيردار و مسيولين بخش‌هاي درمان بيماري‌هاي كبدي در بيمارستان‌ها در فروردين ماه 2013 ميلادي و بررسي فرم‌ها و مستندات با استفاده از چك‌ليست (روايي ابزار بر اساس روش اعتبار محتوا)، بررسي و سپس به بررسي سامانه مديريت اطلاعات بيماري‌هاي كبدي در كشورهاي منتخب پرداخته شد. تحليل اطلاعات بر اساس مقايسه ويژگي‌هاي سامانه‌هاي اشاره شده در كشورهاي مورد مطالعه، به صورت تحليل توصيفي_ نظري صورت گرفت. يافته‌ها: سامانه مديريت اطلاعات بيماري‌هاي كبدي بر اساس مطالعه و تجارب آمريكا، كانادا و مالزي و بر اساس نياز كشور در قالب سه محور »مشخصات كلي سامانه«، »منابع داده« و نيز »ضوابط جمع‌آوري، گزارش و پردازش داده‌ها« طراحي شد. نتيجه‌گيري: با توجه به شيوع بالاي بيماري‌هاي كبدي در ايران و فقدان سامانه جامع مديريت اطلاعات بيماري‌هاي كبدي، طراحي الگوي سامانه مديريت اطلاعات بيماري‌هاي كبدي، جهت مديريت بيماري كه كنترل كيفيت و كنترل هزينه‌ها – به عنوان دو هدف متعالي نظام‌هاي بهداشتي - را به دنبال دارد، توصيه مي‌گردد. واژه هاي كليدي: بيماري هاي كبد؛ مديريت اطلاعات؛ مديريت بيماري؛ ايران.

Abstract Introduction: Today, liver disease is one of cause of morbidity, mortality and cost in word and global efforts to fight the liver diseases are undertaken. One of these attempts is to develop scientific methods and to initiate appropriate surveillance systems intended for the appreciation of the difficulties and the use of the most available data and models to present timely and practical information to make the appropriate decisions. This article has been performed with the aim of the comparative study of liver diseases surveillance system in selected countries. Methods: In this descriptive study of applied kind, we initially investigated the existing Circumstances governing Iranʹs liver diseases information system referring to the "Disease Management Center" based in the Ministry of Health, Shiraz Namazi hospital, Tehran Imam Khomeini hospital and Isfahan Alzahra hospital, holding interviews, reviewing the associated forms, the existing documentation and checklist. Subsequently, the liver diseases surveillance systems of the selected countries are studied. Data analysis was conducted based on a comparison of the attributes of the liver diseases surveillance system in the countries under consideration using a descriptive and theorical analysis. Results: liver diseases surveillance system undertaken based study and experience existing in USA, Canada and Malaysia and countryʹs requirement and incorporated along three axes: general specifications of the system, data source, the governing the collection and report of data and data processing. Conclusion: By considering to high prevalence of liver diseases in Iran and absence of comprehensive liver diseases surveillance systems, design and implementation of liver disease surveillance systems for disease management that quality control and cost control – as both high goal of health system the following is recommended. Keywords: Liver Diseases; Information Management; Disease Management; Iran.