ميزان سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي در بين دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بر اساس شاخص‌هاي سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي يونسكو

The Rate of Media and Information Literacy among Isfahan University of Medical Sciencesʹʹ Students Using Global Framework on MIL Indicators

مقدمه: سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي به عنوان يك مفهوم جديد مطرح شده از طرف يونسكو، كاربران را قادر مي‌سازد تا در هنگام استفاده از اطلاعات و رسانه‌ها قضاوت و تفسير درست داشته باشند و در خلق و توليد اطلاعات حق مولف را نيز رعايت كنند. هدف اين پژوهش تعيين ميزان سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي در بين دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بر اساس شاخص‌هاي سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي يونسكو بوده است.? روش بررسي: روش پژوهش، پيمايشي تحليلي و از نوع كاربردي است. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده كه بر اساس شاخص‌هاي سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي يونسكو و متون علمي معتبر و نيز نياز پژوهشگران تهيه و بومي‌سازي گرديده است. روايي توسط متخصصان كتابداري و اطلاع‌رساني مورد تاييد قرار گرفت. پايايي ابزار با استفاده از آلفاي كرونباخ مقدار 75 صدم به دست آمد. جامعه آماري شامل دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بوده كه حجم نمونه بر اساس جدول كرجسي و مورگان 375 نفر به دست آمد. روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي مي‌باشد. جهت تجزيه و تحليل يافته‌ها از آمار توصيفي (فراواني، درصد، ميانگين و انحراف معيار) و آمار استنباطي ( Independent T-test و ANOVA) استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد ميانگين سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي دانشجويان 338/0±86/3 مي‌باشد كه بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب مي‌باشد. بيشترين ميانگين مربوط به ارج نهادن به توليدات علمي ديگران با 775/0±40/4 و كمترين ميانگين‌ها مربوط به انتقال اطلاعات از طريق سخنراني رسمي با 23/1±15/3 مي‌باشد. ميانگين بعد رعايت حق مولف با 466/0±22/4 بيشتر از ساير ابعاد (ارزشيابي اطلاعات رسانه‌ها، شيوه استفاده از رسانه‌ها، استفاده هدفمند از رسانه‌ها، تركيب اطلاعات، تبادل اطلاعات) و كمترين بعد مربوط به تبادل اطلاعات 744/0±62/3 مي‌باشد. مقايسه بين جنسيت و وضعيت تاهل و ميزان سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي نشان داد كه بين سواد اطلاعاتي و متغيرهاي مذكور تفاوت معني‌داري وجود ندارد، اما با متغير مقطع تحصيلي تفاوت معني‌داري وجود دارد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد ميزان سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب مي‌باشد. با اين وجود دانشجويان در زمينه انتقال اطلاعات از طريق سخنراني رسمي، ارايه دانسته‌هاي علمي به شكل نوشتاري و شروع فعاليت‌هاي جديد با اطلاعات كم وضعيت مطلوبي ندارند. در مجموع لازم است هم دانشجويان و هم دست‌اندركاران امر آموزش به عوامل موثر در افزايش سواد رسانه‌اي و اطلاعاتي به عنوان يك قابليت اساسي در استفاده از رسانه‌هاي چاپي و الكترونيكي توجه ويژه نمايند. واژه هاي كليدي: سواد رسانه اي و اطلاعاتي؛ دانشجويان؛ دانشگاه ها

Abstract Introduction: Information and media literacy (MIL) enables people to interpret and make informed judgments as users of information and media, as well as to become skillful creators and producers of information and media messages in their own right. The purpose of this research was to determine the rate of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciencesʹ students using Global Framework on MIL Indicators. Methods: This is an applied analytical survey research in which the data were collected by a researcher made questionnaire. This questionnaire was provided based on specialistsʹ viewpoints and valid scientific works. Its validity and reliability were confirmed by Library and Information Sciences specialists and Chronbachʹs alpha (r=0.75) respectively. Statistical population consisted of all students in Isfahan University of Medical Sciences and the samples were 375. Sampling method was random stratified sampling. Data were analyzed by descriptive and inferential statistics (Independent T-test and ANOVA). Results: The findings showed that the mean level of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciencesʹ students was 3.86±0.338 (higher than average). The highest mean were “valuing other peopleʹs scientific output” with 4.40±0.775 and the lowest mean were “transmission of information through formal presentations” with 3.15±1.23. The mean of “observance copyright “dimension was more than others with 4.22±0.466 and the lowest mean was “exchange of information” dimension with 3.62±0.744. Comparison between gender and married status and the rate of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciencesʹ students showed no significant difference, but there was significant difference between educational degree and rate of media and information literacy. Conclusion: The results showed that the rate of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciencesʹ students was higher than average. But students didnʹt have enough ability in transmission of information through formal presentations, presentation of scientific knowledge in written formats as well as start a new activity with little information. In general, all students and education practitioners should pay special attention to factors affecting in improving media and information literacy as a main capability in using printed and electronic media. Keywords: Information Literacy; Students; Universities.