تأثير قارچ تريكودرما (Trichoderma harzianum) بر عملكرد دانه گندم (Triticum aestivum L.) در سطوح مختلف نيترات كادميوم

Effect of Trichoderma harzianum on Wheat (Triticum aestivum L.) Grain Yield under Different Levels of Cadmium Nitrate

به منظور بررسی نقش قارچ تریكودرما در بهبود عملكرد و اجزای عملكرد گندم (رقم 81N) در سطوح مختلف نیترات كادمیوم، آزمایشی به-صورت فاكتوریل در قالب طرح كاملاً تصادفی در سه تكرار مورد بررسی قرار گرفت. فاكتورهای آزمایشی شامل قارچ harzianum T. در دو سطح (كاربرد و عدم كاربرد قارچ) و سطوح مختلف نیترات كادمیوم (صفر، 50، 100 و 150 میلی¬گرم بر لیتر) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین تیمارها نشان داد كه كاربرد تریكودرما باعث افزایش معنی دار عملكرد بیولوژیك (46 درصد) و عملكرد كاه (30 درصد) گندم در مقایسه با تیمار عدم كاربرد قارچ شد. همچنین سطوح آلودگی به كادمیوم تأثیر معنی داری بر شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله و ضریب تسهیم داشت به طوری كه به ترتیب باعث كاهش 20، 24 و 38 درصدی این صفات نسبت به گیاهان شاهد شدند. همچنین بین كاربرد تریكودرما و كادمیوم از نظر صفات تعداد سنبله، وزن دانه در سنبله، عملكرد دانه و شاخص تحمل برهمكنش معنی داری مشاهده شد. بر این اساس بیشترین عملكرد دانه (95/4 گرم در بوته) و شاخص تحمل (25/153 درصد) در حضور تریكودرما بدون آلودگی به كادمیوم بدست آمد كه نسبت به عدم كاربرد تریكودرما به ترتیب از افزایش 65 و 53 درصدی برخوردار بودند. در مجموع می توان نتیجه گرفت كه در شرایط آلودگی به كادمیوم استفاده از قارچ تریكودرما در بهبود رشد، عملكرد و افزایش شاخص تحمل گیاه گندم مؤثر بود.

A pot experiment was designed to evaluate the effect of Trichoderma spp. on yield and yield components of wheat (cv. N81) under different levels of cadmium nitrate. Experiment was arranged in factorial based on completely randomized design with three replicates. Trichoderma harzianum at two levels (with and without inoculation) and four levels of cadmium nitrate (0, 50, 100, 150 mg l-1) were the treatment. Results of ANOVA and mean comparisons showed that inoculation of Trichoderma increased biological yield (46%) and straw yield (30%) as compared to control. Cadmium pollution has led to significant decrease in harvest index, grain number per spike and partitioning coefficient up to 5, 20, 24 and 38 percent compared to control, respectively. Furthermore, cadmium and fungus interaction were significant in terms of spike number, grain weight per spike, grain yield and tolerance index. Maximum grain yield and tolerance index were recorded in Trichoderma inoculation under cadmium-free plots which nearly increased 65 and 53 percent, respectively. In conclusion, using Trichoderma under cadmium pollution could improve wheat growth, yield and tolerance index