تفكيك قوا در انديشه‌هاي ثقهالاسلام تبريزي

Separation of powers in Sqh-al Islam Tabrizi ideas

تفكيك قوا يكي از دستاوردهاي فكري متفكران عهد روشنگري نظير مونتسكيو بود كه در قانون اساسي فرانسه لحاظ شد. با صدور انقلاب فرانسه به ديگر نقاط گيتي، متفكران ايراني نيز از دستاوردهاي فكري فرانسوي‌ها تاثير پذيرفتند. يكي از اين دستاوردهاي فكري كه در واكنش به تجمع قدرت در يك نهاد و جلوگيري از استبداد طرح‌ريزي شده بود، تفكيك قوا بود كه با توجه به ساختار قدرت در ايران، مورد توجه ويژه ايرانيان قرار گرفت. تا پيش از انقلاب مشروطه و شروع اصلاحات در ايران، مراجع متعددي براي وضع اجراي قانون وجود داشت و امور قضايي را چند نهاد اجرا مي‌كردند. اما با ورود انديشه دموكراسي و به‌تبع آن، تفكيك قوا، متفكران ايران بر نوسازي نهاد سياسي تاكيد كردند و تلاش‌هايي براي تفكيك قوه‌هاي مقننه، مجريه و قضاييه از يكديگر انجام دادند. يكي از متفكران روحاني عصر مشروطه، ثقهاالاسلام تبريزي بود كه اين مقاله بر آن است با روش توصيفي- تحليلي و تكيه بر اسناد و نامه‌هاي به‌دست‌آمده از او، به برسي تفكيك قوا در انديشه‌هاي سياسي اين روحاني مشروطه‌خواه بپردازد.

Separation of powers was one of the intellectual achievement of enlightment thinkers such as Montesquiquie, and was noticed in the French constitution. Iranian intellectuals were influenced by the French revolution thoughts and Separation of powers, designed in reaction of power aggregation in one institution and preventing from autocracy, was attended by Iranians. Before constitution revolution and beginning of reforms in Iran, there were multiple law enforcement and several institutions run judicial affairs. But regarding democracy and separation of powers, Iranian intellectuals devoted their efforts on modernization of political institution and several attempts were done in order to separate the legislative, executive and judiciary institutions. Seqat-ol-Eslam Tabrizi is One of the religious thinkers in constitution era. this article is about to study the separation of powers in Seqat-ol-Eslamʹs political ideas, with use of descriptive- analytical method and based on his documents and letters.