طرح هاي روس و انگليس براي برون‌رفت از بحران در دوره استبداد صغير

Anglo- Russian Plans for Dissolving Crisis in Estebdad- e- Saghir Period

دوره كوتاه استبداد صغير آكنده از آشوب و بحران بود. همين فضاي پرتلاطم، دولت هاي روس و انگليس را واداشت تا با ارايه طرح هايي مشخص، راه هاي رهايي از بحران را جست وجو كنند. موضوع اصلي اين مقاله، معرفي و ارزيابي اين طرح هاست كه با رويكرد توصيفي- تحليلي به بررسي و تبيين آن پرداخته است. اين طرح ها متعدد و متنوع بودند و درپي ناكامي هريك، بي درنگ طرح ديگري جايگزين آن مي شد. طرح هاي روسيه كه با هدف تقويت و تثبيت جايگاه شاه ارايه مي شد، در قالب مجلس شوراي مملكتي به جاي مجلس شوراي ملي و حتي بازنگري در قانون اساسي عرضه گرديد و طرح‌هاي انگليس كه با هدف بازگرداني مشروطه مطرح مي شد درآغاز عبارت بود از ايجاد يك مشروطه كنترل‌شده با حضور شاه و سپس طرح ايجاد مشروطه نيم بند در غياب شاه كه درنهايت، همين طرح به اجرا درآمد.

The short period of Estebdad–e–Saghir was full of disturbances and crisis. This turbulent atmosphere obliged the Anglo – Russia states to offer some plans for dissolving the crisis. The study is about to introduce and analyze these plans with a descriptive and explaining approach. there were various and diverse plans, each succeeding at the failure of another. Russian plans that attempted enforcing the Shah, offered "majles Shoraye Mamlekati" instead of "Majles Shoraye Melli" and also recovering of the constitution. English plans at first offered a controlled constitution with presence of Shah, and afterward a circumscribed constitution in absence of Shah. Last plan was finally carried out.