پژوهشي باستان شناختي در بناي آرامگاهي « برج قربان » همدان

An Archaeological Study on the Burial Tomb of Ghorban Tower in Hamadan

استان همدان در پهنه غربي كشور از جمله مناطقي است كه بناهاي ارزشمندي را از دوران اسلامي در خود جاي داده است. بخش مهمي از اين آثار را آرامگاه ها و يادمان هاي تدفيني تشكيل مي دهند. يادمان معماري« برج قربان» در شهر همدان از آرامگاه هاي برجي شاخص دوران اسلامي است كه تاكنون به گونه مطلوبي مطالعه نشده است. به همين منظور نگارندگان، بناي مزبور را از ديدگاه تاريخي، مزارشناسي و باستان شناختي مورد مطالعه و پژوهش قرار داده اند. برآيند اين مطالعات نشان دهنده آنست كه بنا، مدفن يكي از مفاخر ديني صاحب نام عهد سلجوقي به نام «خواجه حافظ ابوالعلاي همداني» است و ساختمان مقبره در دورّه ايلخانان احداث شده است. ويژگي خاص معماري اين بنا، كاربست نقشه دوازده ضلعي در داخل و بيرون آن مي باشد.

Ghorban Tower as an architectural monument is one of the outstanding resting- place of Islamic era in Hamadan city which has not been studied properly. Previous studies on the Tower concerning its architectural features or its historical background showed that the Tower may be a place where a dignified religious man named Khajeh Hafez Abolʹala Hamadani berried inside in Saljuk era and afterward the Dome itself was built on his grave by Ilkhanids. Our comparative study indicated that the Tower is only work survived from a large complex including school, monastery, library, tomb etc. It has been built by the power of Ilkhanids probably due to guard the name and memory of a religious leader in one of the regions of Hamadan called Sarbarzeh and Bab-Al-Asad which was referred to in the historical texts of the Islamic middle age.