رهبانيت در گستره روايات

Monasticism in the Breadth of Relations

پارسايي و زهد يكي از مهم ترين ويژگي‌هاي اديان بوده چنانكه بسياري را به ترك دنيا و «رهبانيت» كشانده است. در ميان ادياني مثل مسيحيت روش رهبانيت عموميّت و مقبوليت بيشتري داشته است. نظر اسلام در باره ي رهبانيت، بهترين راه، تمسّك به آيات قرآن و روايات منقول از معصومين (ع) مي باشد؛ چنانكه از ظاهر منابع اسلامي پيداست، خداوند در قرآن كريم در چهار آيه به واژه ي رهبانيت اشاره نموده است؛ براي فهم آنچه در قرآن كريم پيرامون رُهبانيت آمده است؛ مفسّرين اسلامي اعم از شيعه و سنّي در برداشت مفهومي رهبانيت نظراتي داده اند، به نحوي كه امكان استنباطِ معناي قطعي مفهومي اين واژه با دشواري همراه شده است؛ پس بايسته است كه آنها را در پرتو روايات و احاديث نبوي تفسير نماييم. در اين مقاله نويسنده بر آن است كه ضمن بررسي محتواي رواياتي كه آمده است، ديدگاه واقعي اسلام را به رهبانيت هر چه بهتر روشن نمايد؛ لذا سعي براين است، تا با دو دسته از روايات ناظر بر نفي و تاييد رهبانيت و بررسي «مصاديق رهبانيت» در منابع مستند شيعه و اهل سنت - كه دو نوع برداشت مختلف از روايات آورده اند(چنانكه برخي رهبانيت را معناي مثبت و برخي منفي گرفته اند)- تعارض و پارادوكس ميان دو مفهوم مثبت و منفي از آن را از ديدگاه اسلام، مورد تحليل قرار دهد.

Piety and abstinence is one of the most important characteristics of religion so that they have made a lot of people secluded and monastic. Monasticism is mostly and generally accepted by some religions such as Christianity. As for monasticism in Islam, the best way is utilizing the Koran and relations attributed to religious saints. As evident in Islamic sources, the Almighty has pointed to monasticism in four verses of the Koran. To have more understanding on the concept of monasticism, the Islamic commentators including both Shiite and Sunny have their own comments so that the accurate conceptual meaning of the word has come to be difficult. Therefore, it should be commented out of the relations and prophet traditions. This paper is up to investigating the content of some relations as well as the true perspective of Islam on the better understanding of monasticism. Thus, it is endeavored to analyze the two categories of relations on the rejection and confirmation of monasticism and its manifestation in Shiite and Sunny sources that have had two different inferences on the positive and negative meaning of monasticism, together with the conflict and paradox of the two concepts from the Islam point of view. Key words: Monasticism; the Koran; relations; piety; seclusion; abstinence.