شناسايي و اولويت‌بندي عوامل موثر بر تسهيل اجراي سيستم بازنشستگي چندلايه

Identifying and Prioritizing the Effective Factors Facilitating the Implementation of Multi-pillar Pension System

عمر جوان‌ترين سيستم‌هاي بازنشستگي در جهان و كشور ما از 30 سال گذشته است و با توجه به تحولات جهاني و عدم تحقق فرض هاي زمان تاسيس اين صندوق ها، اكنون مخاطرات زيادي فراروي اين طرح ها قرار دارد. سيستم‌هاي چندلايه در اغلب كشورهاي جهان به عنوان رويكرد برتر اصلاحات بازنشستگي شناخته شده‌اند. خوشبختانه در كشور ما نيز برقراري سيستم بازنشستگي چندلايه در قانون برنامه پنجم توسعه پيش‌بيني گرديده است. به بخش خصوصي نيز اجازه ايجاد صندوق‌هاي بازنشستگي و رقابت با ساير بخش‌ها داده شده است. بااين‌حال اگر پيش‌نيازهاي لازم وجود نداشته باشد انجام اين اصلاحات مسلماً محكوم به شكست است. هدف از انجام اين پژوهش شناسايي و اولويت‌بندي عوامل تسهيل گر اجراي سيستم بازنشستگي چندلايه بوده است. براي پي بردن به معناداري عوامل شناسايي‌شده، از دو روش آزمون ناپارامتريك دو جمله‌اي و تحليل عاملي اكتشافي بهره گرفته شده است. از تحليل عاملي براي گروه‌بندي 43 متغير شناسايي‌شده و از آزمون فريدمن براي اولويت‌بندي اين عوامل استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه از ميان عوامل درون‌زا، ثبات مالي سيستم جديد و تقويت هييت حاكميت و از ميان عوامل برون‌زا، شرايط خاص كشور و شرايط اقتصاد كلان، مهم‌ترين عوامل موثر بر تسهيل اجراي سيستم چندلايه شناخته شده‌اند.

It is more than 30 years since the establishment of the youngest pension funds in Iran and other countries. Because of the global changes and not verifying the primary assumptions, pension systems has faced critical conditions. The Multi-pillar systems are known as the best pension reform approach in many countries. Hopefully, the establishment of multi pillar pension system has been considered in the fifth development plan and the private sector is permitted to create pension funds and compete with other sectors. However, this reform is doomed to fail if the prerequisites are not fulfilled. The purpose of this study is to identify and prioritize the factors facilitating the implementation of multi-pillar pension system. To realize the significance of factors, the non-parametric binomial test and exploratory factor analysis was used. Exploratory factor analysis was used for grouping 43 identified factors and Friedman test was used for prioritizing these factors. The results indicated that among the endogenous factors “financial stability of the new system” and “strengthening the governance” and among the exogenous factors “specific condition of the country” and “macroeconomic conditions” were known as the most important factors facilitating the implementation of the multi-pillar system.