پيدايش نفس از نگاه فيلسوفان مشا ، صدرالمتالهين و استاد فياضي

Origination of the Soul in the Views of Peripatetic Philosophers, Mulla Sadra, and Professor Fayyazi

ديدگاه‏هاي بسياري در حدوث يا قدم و همچنين جسمانيه‏الحدوث يا روحانيه‏الحدوث بودن نفس مطرح شده است. مشاييان نفس را جوهري مجرد مي‏دانند كه با حدوث بدن حادث شده و در عين حال مستقل از بدن است و تركيبش با بدن، تركيبي انضمامي است و براين‏اساس، با بدن ارتباطي تدبيري و تاثير و تاثر متقابل دارند؛ اما به اعتقاد صدرالمتالهين حدوث نفس به‏صورت مجرد نيست، بلكه ماده در ذات و جوهريت خود اشتداد مي‏يابد. اين روند چنان پيش مي‏رود كه نفس از نظر ويژگي‏هاي فيزيولوژيك، علاوه بر مراتب نباتي و تجرد مثالي، يعني مرتبه حيواني، به جايي مي‏رسد كه شايستگي نفس ناطقه شدن را پيدا مي‏كند و به حسب آن مرتبه، تجرد عقلاني مي‏يابد. استاد فياضي، حدوث نفس را پيش از بدن و به‏صورت مجرد مي‏داند. نفس در جهت استكمال خود، بر بدن مسلط شده، آن را در اختيار و تحت ولايت خود مي‏گيرد. علاقه و محبتي كه ميان نفس و بدن برقرار مي‏شود، سبب تاثير و تاثر ميان آنها مي‏گردد. ايشان به دليل ناكارآمدي عقل در اين مسيله، براي اثبات و تبيين ديدگاه خود، بيشتر بر ظهورات نقل تكيه مي‏كند.

There have been numerous views on eternity or contingency of the soul as well as its being physically or spiritually originated. The Peripatetic philosophers have regarded the soul as an abstract substance originated along with the origination of the body while it is independent of the body. It is compounded with the body through an integrative addition. Accordingly, it has a correlation with the body. In Mulla Sadra’s view, however, the origination of soul is not as an abstract being; rather, it is the matter that is resonated in its essence. This goes on in a way that the soul, as far as the physiological features are concerned, in addition to vegetative orders and ideal abstraction, i.e. the animal order, reaches the level that deserves its becoming the rational soul and experiences intellectual abstraction. Master Fayyazi holds that the origination of the soul takes place before the body and as an abstract being. The soul, in order to be complete, dominates the body and governs it. The interest and affection established between the body and the soul results in mutual influence between them. He, due to non-efficiency of the intellect in this regard, relies more on transmitted traditions to prove his own view.