ريزمقياس نماييِ تغييرات اقليم با به‌كارگيري يك رهيافت آماري ناپارامتري در حوضه آبريز كرخه

Downscaling of climatic change using a non-parametric statistical approach in Karkheh basin

سري هاي زماني خروجي مدل هاي گردش كلي جوّ (GCM) كه براساس سناريوهايي از پيش تعريف شده در اختيار كاربران قرار مي‌گيرد، داراي تفكيك مكاني اندك‌اند و براي منطقه اي كردن آنها بايد از روش هاي ريزمقياس نمايي استفاده كرد. روش هاي ريزمقياس نمايي در دو دسته كلي فيزيكي و آماري قرار دارند، كه روش هاي آماري ساده تر و در دسترس تر هستند. براي اجراي يك روش ريزمقياس نماي آماري دو نوع اطلاعات مورد نياز است: تغييرات پيش بيني شده و سري زماني مشاهده شده يا تاريخي موجود در ايستگاه‌ها. در اين تحقيق با استفاده از يك رهيافت تركيبي كه متشكل از دو روش ناپارامتري است، براساس خروجي مدل CGCM3T63 تحت سناريوي A1B در دو چشم‌‌انداز اقليمي 30 سال (1391- 1420) و 50 سال (1391- 1440) متغيرهاي اقليمي دما و بارندگي در مقياس مكاني منطقه اي و زماني ماهانه براي حوضه آبريز كرخه شبيه سازي شده است. نتايج به‌دست آمده نشان دهنده دقت مناسب رهيافت در زمينه شبيه سازي داده هاي هواشناسي و ريزمقياس نمايي تغييرات اقليمي ناشي از افزايش گازهاي گلخانه‌اي است. با توجه به پيش بيني افزايشي براي دما و كاهشي براي بارندگي در مدل بزرگ مقياس، اين تغييرات با تعيين مناسب «پارامتر شكل» به روش كمترين مربعات خطا به سري ريزمقياس شده انتقال يافت. علاوه‌‌براين، ساده و كم پارامتربودن اين رهيافت در كنار ناپارامتري بودن آن، درحكم دلايل برتري آن بر بسياري از شيوه‌هاي پارامتري موجود، قابل‌‌ذكر است. بررسي‌هاي موردي در ساير مناطق براي ارزيابي بيشتر مدل توصيه مي‌شود.