اثر پرتوهاي UV-B و UV-C بر فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداتيو در گياه بادرنجبويه (Melissa officinalis L.) و تأثير ساليسيليك اسيد در تخفيف تنش ناشي از پرتوهاي فرابنفش

Effects of UV-B and UV-C radiation on antioxidative enzymes activity of Melissa officinalis and influences of salicylic acid in UV-stress ameliorations

آثار ناشی از نازك شدن لايه اوزون و افزايش تابش پرتو فرابنفش توسط بسياری از پژوهشگران بررسی شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثير پرتوهای UV-B و UV-C روی گياه بادرنجبويه (Melissa Officinalis L.) و تأثير ساليسيليك اسيد در كاهش آثار زيانبار اين پرتوها بر اين گياه است. گياه بادرنجبويه در شرايط گلخانه‌ای در اتاقك كشت و دمای متوسط 2±28 درجه سانتيگراد و شدت نور 150 ميكرو اينشتين بر متر مربع بر ثانيه به مدت 60 روز كشت يافتند. دوره شبانه‌روزی روشنايی و تاريكی به ترتيب 8:16 ساعت بود. تيمار پرتو فرابنفش پس از مرحله 6 برگی اعمال شد و پرتو UV-B به مدت 15 روز به صورت يك روز در ميان و هر بار به مدت 20 دقيقه و پرتو UV-C به مدت 15 روز، به صورت يك روز در ميان و هر بار به مدت 8 دقيقه اعمال گرديد. ساليسيليك اسيد نيز پس از مرحله 6 برگی با غلظت 1 ميلی‌مولار به مدت يك هفته روی گياهان افشانه شد. نتايج نشان داد كه پرتوهای UV-B و UV-C باعث كاهش وزن تر و خشك، رشد طولی ريشه و اندام هوايی می‌شود. ميزان مالون‌دی‌آلدهيد و فنيل آلانين آمونيا لياز تحت تأثير پرتوهای UV-B و UV-C افزايش داشت. افزايش فعاليت آنزيم‌های آنتی‌اكسيدان آسكوربات پراكسيداز و گاياكول پراكسيداز و كاهش فعاليت آنزيم كاتالاز نيز مشاهده شد. بررسی نتايج نشان داد تيمار با ساليسيليك اسيد باعث تخفيف آسيب‌های ناشی از اعمال پرتوهای UV-B و UV-C در گياه شد و توانست عواملی كه در اثر تابش‌های فرابنفش تغيير يافته بودند را جبران كند.

The effects of decreased ozone and increased UV radiation have been studied by many researchers. The aim of this study was to investigate the effects of UV-B and UV-C radiations on Melissa officinalis L. and to study the impact of salicylic acid in reducing the harmful effects of radiation on plants. The M. officinalis L. plants were grown at 28±2 ºC temperature for about 60 days. The light intensity was 150 µEmˉ²Sˉ¹ and the light-dark condition was 8-16 hours. UV treatment was applied after the six-leaf stage and UV-B radiation was applied for a period of 15 days on alternative dys and the time for each application was 20 minutes. But UV-C radiation was applied for 15 days and the time of each application was 8 minutes. Salicylic acid was sprayed on the plants after the six-leaf stage with a concentration of 1 mM. The results indicated that the UV-B and UV-C radiations led to reduction of the dry and fresh weight, root elongation and shoots. The radiations increased activity of antioxidant enzymes ascorbate peroxides, and catalase activity reduction was also observed. The Malondialdehyde and H2O2 content were increased under the effect of UV-B and UV-C radiations. The results showed that treatment with salicylic acid reduced damage to the plants resulting from UV-B and UV-C radiations and were able to compensate for changed factors that had been changed because of ultra violet radiations.