اثر سياست پولي بر فشار بازار ارز: مطالعه موردي ايران

The Impact of Monetary Policy on Exchange Market Pressure: The Case of Iran

فشار بازار ارز مفهوم مهمي است كه كاربردهاي متعددي دارد. يكي از اين كاربردها استفاده جهت بررسي و تحليل سياست پولي مي‌باشد. در اين مقاله ضمن معرفي شاخص فشار بازار ارز به بررسي اينكه چگونه مقامات پولي ايران نسبت به فشار بازار ارز طي دوره فصل اول سال 1368 تا فصل چهارم 1391 واكنش نشان داده‌اند پرداخته شده است. براي اين منظور از مدل پولي گيرتون و روپر جهت بيان تيوري و از روش خودرگرسيون برداري ساختاري (SVAR) جهت تخمين استفاده شده است. نتايج تخمين نشان مي‌دهد كه تيوري سنتي فشار بازار ارز در مورد ايران نيز صادق مي‌باشد، به اين معنا كه اجراي سياست انبساط پولي منجر به افزايش فشار بر نرخ ارز مي‌گردد، همچنين تاثير متغير ضريب تكاثري پول بر فشار بازار ارز مثبت و تاثير متغيرهاي توليد داخلي و قيمت نفت خام بر فشار بازار ارز منفي شده است. نتايج تجزيه واريانس متغير فشار بازار ارز نشان مي‌دهد كه در دوره اول حدود 95 درصد تغييرات اين متغير توسط خود متغير توضيح داده مي‌شود و ديگر متغيرها هر يك به نسبت اندك تغييرات اين متغير را توضيح مي‌دهند. با گذر زمان و در دوره 10 از قدرت توضيح‌دهندگي خود متغير تا حدودي كاسته شده است، به ‌طوري‌كه در اين دوره حدود 79 درصد تغييرات فشار بازار ارز از طريق خود متغير توضيح داده مي‌شود. بين ساير متغيرها بيشترين توضيح‌دهندگي مربوط به متغير ضريب تكاثري پول با قدرت توضيح‌دهندگي حدود 10 درصد مي‌باشد. پس از اين متغير ساير متغيرها به‌ترتيب درآمد ملي با حدود 7/6 درصد، اعتبار داخلي با حدود 38/3 درصد و در نهايت قيمت نفت با 61/1 درصد از نوسان‌هاي فشار بازار ارز را توضيح مي‌دهند.

Exchange market pressure is an important subject which could be applied in different areas. For example it could be used in investigating and analyzing monetary policy. In this paper along with presenting exchange pressure index, we review how monetary authorities of Iran reflected against to EMP during the first quarter of 1368 to fourth quarter of 1391. In order to explain the theory, the Girton and Rober monetary model and in order to estimate the model, Structural Vector Auto Regressive approach (SVAR) have been used. The results indicate that traditional theory of EMP is also applied to Iran. This means that the implementation of monetary expansion policy leads to increasing exchange market pressure. They also show that the effect of variable of money multiplier coefficient on the EMP is positive and the effect of variables of domestic product and the oil price on EMP is negative. The results of decomposition of variance of EMP indicate that in the first period about 95% of changes in this variable are explained by itself. As time passes and during tenth period, the explanatory power of the variable is somewhat reduced so that in the tenth period, about 79% of EMP changes is explained by the variable. Among other variables, the money multiplier coefficient has the most explanatory power which is about 10%. The other variables explanatory powers are as follows: national income 6.7% domestic credit 3.38% and finally oil price 1.61%.