آموزش ناكارآمد و فرآيند چاقي در نوجوانان تهراني: يك مطالعه‌ي كيفي

Inefficient Education and Process of Obesity in Tehranian Adolescents: a Qualitative Study

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبيين نارساييهاي آموزشي در زمينه‌ي ترويج سبك زندگي سالم و پيشگيري از چاقي از ديدگاه نوجوانان و مادران انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه‌ي حاضر با رويكرد نظريه‌ي مبتني بر زمينه صورت گرفت. در كل 52 نوجوان و 16 مادر در اين پژوهش شركت كردند. جمع‌آوري داده‌ها از دو منطقه‌ي شمالي و جنوبي شهر تهران و با برگزاري 23 مصاحبه فردي و 12 بحث گروهي متمركز با نوجوانان داراي اضافه ‌وزن و مادراني كه داراي كمينه يك نوجوان چاق بوده‌اند، صورت گرفت. تمام مصاحبه‌ها و بحث‌هاي گروهي ضبط شده و بلافاصله پس از اتمام پياده شدند. فرآيند آناليز داده‌ها به طور همزمان و با استفاده از روش اشتراوس و كوربين صورت پذيرفت. يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي بررسي حاضر، آموزش ناكارآمد در قالب دو مفهوم كلي "ساختار آموزشي تك بعدي مدارس" و "آموزش همگاني ناكارآمد" تبيين شد. ساختار آموزشي تك بعدي مدارس با ويژگي‌هاي "درس محوري" و "فشردگي برنامه‌هاي آموزشي" و آموزش همگاني ناكارآمد با چهار زير طبقه‌ي "ضعف محتوا"، "فقدان برنامه‌هاي جامع آموزشي"، "شيوه‌ي نامناسب ارايه‌ي پيام" و "پيام‌هاي متناقض" تبيين شد. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر، ساختار آموزشي تك بعدي مدارس و آموزش همگاني ناكارآمد مهم‌ترين مصاديق ناكارآمدي آموزش در جامعه‌ي ما مي‌باشد كه نقش مهمي در اتخاذ رفتارهاي مرتبط با چاقي و در نهايت افزايش وزن نوجوانان تهراني دارد. يافته‌هاي به دست آمده از اين بررسي مي‌تواند در برنامه‌ريزي‌هاي ارتقا سلامت با هدف ترويج سبك زندگي سالم و پيشگيري از چاقي در كودكان و نوجوانان موثر باشد.

Introduction: This study aimed to determine inefficiencies in current educational programs for promoting of healthy lifestyles and prevention of obesity from the perspective of adolescents and mothers. Materials and Methods: This was a qualitative study conducted based on a grounded theory approach. To collect data, 23 personal interviews and 12 semi-structured focus group discussions were conducted with overweight/obese adolescents and mothers who had at least one overweight/obese child. To maximize the variation of participants’ experiences with different socio-economic backgrounds, two demographically diverse areas from the north and south of Tehran were selected and followed with theoretical sampling. All the interviews and focus group discussions were audio recorded and transcribed verbatim. Data collection and analysis were done simultaneously, using the Strauss and Corbin analysis method. Results: In the current study, inefficient education was explored using two main themes including “Single dimensional curriculum of schools” and “Inefficient public education”. The single dimensional curriculum of schools was found to be characterized by “lesson-based curriculum” and “burdensome educational programs” and the inefficient public education was characterized by “inappropriate content”, “lack of comprehensive educational program”, “inapp ropriate ways of messaging” and “contradictory messages”. Conclusions: Based on the findings of this study, “single dimensional curriculum of schools” and “Inefficient public education” were the main correlates of inefficient education in our society, which led to obesity-related behaviors and consequently excessive weight gain in Tehranian adolescents. The results of this study may be effective in prioritizing and designing health promotion programs aimed at promoting healthy lifestyles and prevention of obesity in children and adolescents.