آزادسازي قيمت حامل‌هاي انرژي در ايران، يك تهديد يا فرصت براي بخش كشاورزي!؟

Energy Price Liberalization in Iran, a Threat or an Opportunity for the Agricultural Sector!?

بخش كشاورزي يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي توليدي در اقتصاد ايران است كه در چندين سال اخير در معرض اثرپذيري از افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي قرار گرفته‌است. نهاده‌ي انرژي يكي از مهم‌ترين عوامل توليدي اثرگذار بر عملكرد بخش‌هاي توليدي ازجمله بخش كشاورزي است كه با توجه به نقش كليدي آن در ‌فرآيند توليد، كاهش يا افزايش احتمالي ميزان تقاضا و مصرف آن از اهميت قابل توجهي برخوردار است. ازاين‌رو، مطالعه‌ي حاضر در پي پاسخ آن است كه تاثير آزادسازي قيمت انرژي بر تقاضاي عوامل توليدي عمده‌ي بخش كشاورزي ايران به چه ترتيب است. بدين منظور با استفاده از داده‌هاي تابلويي مرتبط با دوره‌ي زماني 1390-1370 تابع تقاضاي مشروط عوامل توليد در بخش كشاورزي استان‌هاي كشور مورد تخمين قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در صورت آزادسازي قيمت انرژي در كشور، تقاضاي آن در بخش كشاورزي كاهش مي‌يابد. همچنين، با افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي، تقاضاي عوامل توليد زمين و نيروي كار افزايش مي‌يابد. علت اين امر نيز اتخاذ و تداوم حمايت‌هاي جايگزين و نيز تخصيص اعتبار جهت اصلاح ساختار مصرف انرژي همگام با آزادسازي قيمت حامل‌هاي انرژي است. در نهايت نتايج نشان داد كه برآيند اين سياست‌ها باعث شده تا آزادسازي قيمت حامل‌هاي انرژي به عنوان فرصتي براي بخش كشاورزي ايران تلقي شود.

Agricultural sector is one of the most productive sectors of the Iranian economy which has been exposed to energy price increases interact in the recent years. Energy is one of the most important factors affecting the performance of productive sectors such as agriculture which due to its key role in the production process, its probable reducing or increasing in demand and consumption is involving considerable importance. Therefore, this study seeks to answer that according to the subordinated relationship between agricultural performance and energy and other factors demand, how is the impact of liberalization of the energy prices on the demand for the Iranian agricultural major production factors. Hence, in this study, using the panel data for the period of 1991-2011 and the system of seemingly unrelated equations (ISUR) the conditional demand function of the production factors of the agricultural sectors was estimated for the provinces. Results showed that energy demand in the agricultural sector will reduce by the liberalization of the energy price. Also, the results showed that by increasing the energy carrier’s price, the demand for the production factors land and labor in the agricultural sector will increase. It is because of the adoption and continuation of alternative funding and allocation of credits for the energy consumption reforms to keep pace with the liberalization of the energy price. Finally, results showed that the outcome of these polices has caused that the liberalization of the energy prices can be seen as opportunity for the agricultural sector.