بخش‌بندي بازار حمل‌و‌نقل عمومي شهري با استفاده از تحليل خوشه‌اي (مطالعه موردي: منطقه شش شهر تهران)

Market Segmentation of Urban Public Transportation by Cluster Analysis (A case study of Tehran’s sixth residential area

امروزه استفاده از حمل‌و‌نقل عمومي، از موضوعاتي است كه با جنبه‌هاي مختلفي از كيفيت زندگي، در ارتباط مي‌باشد. با توجه به اقدامات صورت گرفته در كشور در راستاي هدفمند كردن يارانه‌ها، لازم است تحقيقات بيشتري در زمينه بازاريابي حمل‌و‌نقل و شناخت انواع مسافران يا مشتريان اين بازار صورت گيرد. به منظور توسعه راهكارهاي افزايش ميزان استفاده از حمل‌و‌نقل عمومي شهري، شناخت نيازهاي آن‌ها اهميت فراواني پيدا مي‌كند. بخش‌بندي مسافران، تصميم‌گيرندگان را براي اين شناخت و پاسخ دادن به آن، ياري مي‌نمايد. هدف اين تحقيق، بخش‌بندي بازار با توجه به عوامل نگرشي است. جامعه آماري اين تحقيق، ساكنين منطقه شش شهر تهران مي‌باشد كه با استفاده از نمونه‌گيري تصادفي، 391 نمونه به‌دست آمد و مورد تحليل قرار گرفت. به منظور تحليل داده‌ها، از تحليل خوشه‌اي استفاده شد. از نتايج تحليل ‌خوشه‌اي كه بر‌اساس عوامل نگرشي انجام گرديد، سه بخش بازار شناسايي شدند: بخش اول، اهميت زيادي به بهره‌وري مي‌دادند و بهره‌برداران نام‌گذاري شدند، بخش دوم، اهميت زيادي براي راحتي و آسايش قايل بودند و راحت‌طلبان نام‌گذاري شدند و بخش سوم كه زمان‌مداران خوانده شدند،‌ اهميت فراواني براي سرعت و زمان قايل بودند. همچنين رابطه متغيرهاي جمعيت‌شناختي مختلف، با بخش‌ها مورد بررسي قرار گرفت و مشخص گرديد كه متغيرهاي سن، تحصيلات، تاهل و ترجيح در نوع استفاده از حمل‌و‌نقل، با خوشه‌ها مرتبط هستند.

Nowadays, use of public transportation is one of issues that is associated with different aspects of life quality. According to measures taken in our country in order to targeting the subsidies, it is necessary to work more researches in the field of transportation marketing and Recognition of passengers or customers types in this market. To develop strategies for increasing the use of urban public transportation, itʹs important to recognize their needs. Traveler’s segmentation helps decision makers to identify and response to them. The purpose of this research is segmenting the transportation market according to attitudinal factors. Statistical society in this research is Tehrans sixth residents that was selected 391 persons by random sampling. To analyze data we used cluster analysis. From results of the cluster analysis that done based on attitudinal factors, we recognized three segments of the market: the first section who gave much importance to productivity and beneficiaries were named, the second part who gave great importance to the comfort and welfare and comfort seekers were named and the third segment, who called time-based because the speed and timing were important for them. Also the relationship between diverse demographic variables with segments was studied and recognized that: age, education, marital status, preferring to use transport is related to clusters.