كليدواژه :
جيبرلين , شوري , قيچ و نيترات پتاسيم , اتفن , جوانه زني , تيوره
چكيده فارسي :
قيچ گياه بوته اي چندساله از خانواده قيچ و يكي از هالوفيت هاي مهم ايران است. در اين تحقيق بذرهاي قيچ از نواحي شور اطراف اصفهان جمع آوري شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار به‌منظور بررسي اثر مهاركننده شوري برخي تركيبات محرك جوانه زني بر جوانه زني بذر آن انجام شد. تركيبات محرك جوانه زني شامل: محلولهاي نيترات (mM 20)، تيوره (mM 10)، اتفن (mM 10) و جيبرلين(mM 3) و محلولهاي نمك شامل غلظتهاي 0، 40، 80 و 120 ميلي مولار نمك طعام بود. نتايج نشان داد كه در تيمار شاهد (صفر ميلي مولار نمك) فقط 50 درصد بذرها جوانه زدند و با افزايش ميزان شوري از 40 تا 80 ميلي مولار درصد جوانه‌زني كاهش يافت و در 120 ميلي مولار نمك طعام كمتر از 3 درصد بذرها جوانه زدند. شوري ظرفيت، سرعت و هماهنگي جوانه زني بذرها را نيز بشدت كاهش داد. همه تركيبات برطرف كننده خواب به‌طور معني داري ميزان جوانه‌زني را در تيمار شاهد بدون شوري تقويت نمودند. نيترات و تيوره در 40 ميلي‌مولار محلول نمك طعام جوانه‌زني بذرها را نسبت به شاهد (آب مقطر) حدود30-40 درصد افزايش دادند، ولي در غلظت 80 و120 ميلي مولار تفاوت معني‌داري با شاهد ( آب مقطر) نشان ندادند. كاربرد اتفن و جيبرلين در مقايسه با شاهد (آب مقطر) به طور معني‌داري جوانه‌زني را در همه سطوح شوري تحريك نمود. در محلولهاي 0، 40، 80 و 120 ميلي مولار نمك طعام به‌ترتيب اتفن 92 ،68، 51 و 25 درصد و جيبرلين 100، 97، 86 و 75 درصد جوانه زني را تحريك كردند. بنابراين جيبرلين بهتر از همه تيمارها اثر ممانعت كننده تيمارهاي شوري روي جوانه‌زني را در همه سطوح شوري تا حد زيادي مهار كرد و سرعت و هماهنگي جوانه زني بذرها را افزايش داد. در مجموع مي توان نتيجه گرفت كه خواب ذاتي بذرهاي قيچ از نوع خواب فيزيولوژيك غيرعميق بوده و خواب ثانويه القا شده با شوري احتمالا در نتيجه عدم توازن هورموني القا شده و شايد كاربرد جيبرلين خارجي اين عدم توازن هورموني را جبران مي كند و اين امر منجر به شكست خواب و تحريك جوانه زني بذرهاي قيچ مي شود.
چكيده لاتين :
Zygophyllum atriplicoides, a perennial shrub in the family Zygophylaceae, is one of the important halophytes in Iran. In this research, seeds of this species were collected from the salt zones near Isfahan City. Experiment was carried out in order to determine the salinity-alleviating effect of germination promoting compounds (GPCs) on its seed germination as factorial with completely randomized design with 4 replications. GPCs were including: nitrate (20 mM), Thiourea (10 mM), Ethephon (10 mM), GA3 (3 mM) and water as control and salinity concentrations were 0, 40, 80 and 120 mM NaCl. In water treatment (0 mM NaCl) only 50% of seeds germinated and germination decreased with an increase in salinity to 40, 80 mM, and at 120 mM NaCl, seed germinated was less than 3%. Also salinity decreased capacity, velocity and synchronization index of germination. All GPCs significantly enhanced germination in control treatment (0 mM NaCl). Nitrate and thiourea increased 30-40 % seed germination than water treatment, but in 80, 120 mM did not have significant promotive effect on germination than water treatment. At 40 mM NaCl, Ethephon and GA3 application significantly promoted germination at all salinity levels. In 0, 40, 80 and 120 mM NaCl, Ethephon and GA3 promoted germination 92, 68, 51, 25 % and 100, 97, 86, 75 % respectively. Therefore, GA3 better than other chemicals, alleviated the inhibitory effects of all salinity levels on the germination of Z. atriplicoides and increased capacity, velocity and synchronization index of germination. In sum, our data suggests that innate dormancy of Zygophyllum atriplicoides seeds is non-deep physiologic type and salt-induced dormancy, is caused probably because of distortion of seed hormonal balance and exogenous GA3 application compensated this hormonal un-balance and led to dormancy breaking and germination of Zygophyllum atriplicoid seeds.
