تحليل مفهوم هبوط در نوبه سوم تفسير كشف الاسرار و عده الابرار ميبدي

Analysis of Adam and Eve Fall in the Third Section of Kashf-al Asrar and Od-at-al Abrar by Meybudi

«ميبدي» در نوبت سوم كشف الاسرار به تاويل آيات قراني پرداخته است و با توجه به مذاق عرفاني خويش، دريافت هايي را از آيات قرآن، مفاهيم و موضوعات آن عرضه كرده است؛ البته تاويلات وي درباره همه آيات نيست، بلكه مفسر با توجه به زمينه هاي مختلف متني و فرامتني اغلب به آياتي پرداخت كه چنين تاويلاتي را پذيرا باشند. يكي از موضوعاتي كه در اين بخش، ديدگاهي تاويلي را به خود معطوف كرده داستان «هبوط» آدم و حواست. به نظر مي رسد از نظر ميبدي هبوط، تنزّل مرتبت والاي وجود است كه به صورت تجلي و تجافي تحقق و بروز مي يابد و اساس آن درباره انسان و خلافت او بر روي زمين مطرح است. در اين پژوهش ضمن تبيين معاني واژه هبوط در فرهنگ ها، معاني و مصاديق هبوط، سير هبوط وگونه گوني آن، اغراض و اهداف هبوط، تفاوت هبوط كريمانه با لعينانه و نفي جنسيّت، چگونگي هبوط آدم، شيطان و تمتّع شيطان از آن و... بر اساس تفسير كشف‌الاسرار بررسي شده است. حاصل پژوهش نشان مي‌دهد هبوط از نظر ميبدي براي امتحان انسان بوده كه هم به صورت تجلي و هم تجافي روي داده، جنسيت در آن نقش نداشته و هدف آن رسيدن آدم به مقام خليفه الهي بوده است.

Meybudi interpreted Quranic verses in the Third Section of Kashf-al Asrar and proposes some understandings from Quranic verses, concepts and issues based on his mystical taste; however, his interpretations are not about all Quranic verses, and the interpreter, Meybudi, dealt with Verses which are open to these kinds of interpretations based on different textual and extra-textual contexts. One of the issues that attracted interpretive views to itself is story of “the Fall” of Adam and Eve. In Meybudi’s view, it seems that “the Fall” is a degradation of sublime status of existence which is realized and occurred in form of manifestation and non-manifestation and its base is about human and his caliphate on earth. In this study, along with explanation of different meanings of Adam and Eve Fall in different cultures, these issues are reviewed based on Kashf-al Asrar: meanings and examples of Adam and Eve Fall, evolution of Adam and Eve Fall and its variants, aims and purposes of Adam and Eve Fall, difference between cursed and generous Adam and Eve Fall, and refusal of gender, how of Adam Fall, evil and enjoyment of evil from the Fall, and so on. Results show that Adam and Eve Fall in Meybudi’s view was designed to test human which was occurred in form of manifestation and non-manifestation, gender had no role in it and its purpose was to help human reach God’s caliphate on earth.