ارايه مدل كينماتيكي براي چين مرتبط با گسلش لار و ارتباط ساختاري آن با رويداد ‏زمين‌لرزه 1960 لار، جنوب خاوري زاگرس ‏

‎ Offering a Kinematic Model for Lar Fault-Related Fold and Its ‎Structural Relation with 1960 Lar Earthquake, SE Zagros

كمربند چين- راندگي زاگرس به‌ عنوان يكي از كمربندهاي كوهزايي جوان با چين‌خوردگي‌هاي گسترده در پوشش رسوبي‌اش شناخته مي‌شود كه در آن فراواني زمين‌لرزه‌ها به‌شكل ‏نواري به سوي بخش‌هاي دروني زاگرس متمايل است. تاقديس لار يكي از چين‌هاي فعال و متمايل به بخش دروني زاگرس است كه در كمان فارس ساحلي قرار دارد. شهر لار كه در ‏بخش شمال خاوري اين ساختار قرار گرفته، چندين بار توسط زمين‌لرزه تخريب شده است. مهم‌ترين اين زمين‌لرزه‌ها، زمين‌لرزه 1960 (‏mb ~ 6.0‎‏) است كه سبب ويراني و تلفات بسياري ‏شد. نزديك‌ترين گسل به ‌شهر لار كه‎ ‎به‌احتمال زياد مي‌تواند مسبب اين زمين‌لرزه باشد گسل لار است. براي نمايش هندسه چين مرتبط با گسلش لار برش ساختاري به درازاي 27 ‏كيلومتر تهيه شد. درصد كوتاه‌شدگي كلي در امتداد برش 3/17 درصد يعني برابر با 6/4 كيلومتر است. از اين مقدار بيشترين كوتاه‌شدگي توسط تاقديس لار به ‌ميزان 15 درصد (‏km‏ 4‏‎~‎‏) ‏جذب شده است. مقايسه هندسه تاقديس لار در برش ساختاري رسم‌شده با مدل‌هاي چين مرتبط با گسلش نشان داد كه اين تاقديس از ديد كينماتيكي مي‌تواند با يك چين پيشروي ‏گسلي صفحه محوري ثابت‌شده با نازك‌شدگي در يال جلويي مطابقت داشته باشد. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه تاقديس لار يك چين پيشروي گسلي بالغ است كه هسته‌ آن در حال تبديل ‏شدن به‌چين خمشي- گسلي است. اين بازسازي دوباره كينماتيكي حذف واحد كم‌قوام هرمز را در هسته تاقديس در پي داشته و حذف واحدهاي كم قوام نيز به نوبه خود عاملي در تغيير ‏رفتار نرم به رفتار سخت (‏rigid‏) در هسته تاقديس است. بر پايه برش ساختاري چنين رفتار مكانيكي در تاقديس لار در مرز تماس سنگ‌هاي پاليوزوييك در هسته تاقديس نمود يافته است ‏كه مي‌تواند توان لرزه‌زايي در پوشش رسوبي را افزايش دهد. بنابراين انتظار مي‌رود ژرفاي رخداد 1960 كم (‏km‏ 9-6) و در مغزه تاقديس لار و در ارتباط با رفتار مكانيكي سخت در ‏هسته تاقديس باشد. به‌كارگيري روابط هندسي نشان مي‌دهد كه نرخ نسبي كوتاه‌شدگي بلند‌مدت براي تاقديس لار ‏mm/yr‏ 1 ± 2 بوده كه با ميانگين نرخ لغزش ‏mm/yr‏ 1 ± 4 بر روي ‏گسل لار همراه بوده است.‏

The Zagros fold-thrust belt is a young orogenic belt which is characterized by extensive folding in its sedimentary cover, and abundance of ‎earthquakes in which, intends to inner parts of Zagros like a band. The Lar anticline is one of the active folds in this belt which is situated in ‎the coastal Fars arc of the Zagros simple folded belt and intends to inner parts. Earthquakes have several times destroyed Lar town in the ‎northeast of this structure. The most important event was 1960 earthquake (mb~6.0) that caused lots of destruction and casualties. The ‎nearest fault to Lar town, which probably caused this earthquake, was the Lar fault. In order to illustrate the geometry of the Lar fault-related ‎fold a structural cross section with ~27 km length was prepared. Percentage of total shortening along the cross-section obtained 17.3 %‎‏ ‏which is equal to 4.6 km. The maximum amount of this shortening equals to 15 % (~4 km) has been absorbed by the Lar anticline. ‎Geometrical comparison between the Lar anticline and fault propagation fold models showed that the Lar anticline kinematically corresponds ‎to a fixed axial surface fault propagation fold that associated with thinning in its forelimb. Investigations showed that the Lar anticline is a ‎mature fault propagation fold, which its core is converting to an immature fault bend fold. This kinematic reorganization has led to ‎elimination of the low viscosity Hormuz salt from anticline core and elimination of the low viscosity units in turn has led to changing ductile ‎behaviour to rigid behaviour. According to the structural cross section, such a mechanical behaviour in the Lar anticline can occur in contact ‎boundary of the Paleozoic rocks in anticline core which can lead to seismic potential increase in the sedimentary cover. So, it is expected that ‎the depth of 1960 earthquake was low (6-9 km) and occurred in the core of the Lar anticline, in relation to its rigid mechanical behaviour. By ‎using geometric equations, we showed that long term relative shortening rate for the Lar anticline is 2 ± 1 mm/yr which is associated with ‎‎4±1 mm/yr average slip rate upon the Lar fault. ‎