تاثير مكمل ياري با ويتامين C تزريقي بر ميزان هموگلوبين، هماتوكريت و فريتين سرم بيماران همودياليزي: كارآزمايي باليني تصادفي‌شده

The Effect of Vitamin C Supplementation on Serum levels of Hemoglobin, Hematocrit and Ferritin in Hemodialysis Patients: A Randomized Clinical Trial

زمينه و هدف: كم‌خوني يكي از عوارض شايع نارسايي مزمن كليه است و ويتامين C مي‌تواند از طريق آزادكردن آهن از فريتين و حركت دادن آن از سيستم رتيكولواندوتليال به ترانسفرين سبب اصلاح كم‌خوني شود. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير مكمل ياري با ويتامين C بر ميزان هموگلوبين، هماتوكريت و فريتين سرم در بيماران همودياليزي انجام شد. روش بررسي: در اين مطالعه كارآزمايي باليني دو سوكور، 178 بيمار مبتلا به نارسايي مزمن كليه، به روش تصادفي در سه گروه مداخله، كنترل و شاهد بررسي شدند. در گروه مداخله، 250 ميلي‌گرم ويتامين C، 3 بار در هفته در پايان هر نوبت دياليز از طريق مسير وريدي و به مدت 8 هفته تزريق شد. در گروه شاهد نيز به همان ميزان و در همان مدت، دارونماي نرمال سالين تزريق شد، در گروه كنترل هيچ مداخله‌اي صورت نگرفت. پارامترهاي آزمايشگاهي هموگلوبين، هماتوكريت و فريتين سرم در ابتدا و انتهاي مداخله اندازه‌گيري شد. آناليز و تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي كاي‌مربع و واريانس يك‌طرفه صورت گرفت. سطح معني‌داري، 05/0 > p در نظر گرفته شد. يافته‌ها: در گروه مداخله؛ ميزان هموگلوبين و هماتوكريت سرم از نظر آماري اختلاف معني‌داري را نشان داد، اما تغييرات ميزان فريتين سرم در هيچ‌يك از گروه‌ها معني‌دار نبود. نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش نشان داد مكمل ياري با ويتامين C در بيماران همودياليزي مي‌تواند ميانگين هموگلوبين و هماتوكريت را به‌طور قابل‌توجه و معني‌داري افزايش دهد، اما قادر به ايجاد تغيير معني‌دار در فريتين سرم نيست.

Background and Objectives:Anemia is one of the common complications of chronic renal failure and vitamin C can improve anemia through releasing iron from ferritin and its transfer from the reticuloendothelial system to transferrin. This study was performed with the objective of evaluating the effect of vitamin C supplementation on serum levels of hemoglobin, hematocrit, and ferritin in hemodialysis patients. Methods: In a double-blind clinical trial, 178 patients with chronic renal failure were randomly divided into three groups of intervention, control, and witness. In the intervention group, 250 mg vitamin C, 250 mg of vitamin C was injected intravenously at the end of each hemodialysis session three times a week for 8 weeks. In the witness group, same amount of placebo saline was injected at the same time, and no intervention was performed in the control group. Laboratory parameters, including serum levels of hemoglobin, hematocrit, and ferritin were measured at the beginning and end of the intervention. Data analysis was performed by Chi-square and one-way ANOVA. The significance level was considered to be p < 0.05. Results: There were significant differences in serum levels of hemoglobin and hematocrit in the intervention group,but, the changes of the serum level of ferritinwere not significant in any of the groups. Conclusion: The results of this study showed that vitamin C supplementation in hemodialysis patients can significantly increase the meanserum levels of hemoglobin and hematocrit, however, it cannot significantly change the serum ferritin level.