همگرايي اقتصادي قبل از جهاني‌سازي اقتصاد(رويكردي بر جايگاه ايران)

Economic Coordination before Economy Globalization Approach on Iran Status

جهان در حال گذار از مرحله جدال ملت‌ها در روابط تجاري به مرحله جديد مبادلات همه جانبه و مشاركت همگاني در فعاليت‌هاي اقتصادي است. تحقيق حاضر تحقيقي تحليلي-توصيفي است. اين تحقيق به بررسي و تحليل شاخص‌هاي باز بودن تجاري و نسبت‌ صادرات و واردات در نه دوره 5 ساله (2010-1966) براي اقتصاد ايران مي‌پردازد. نتايج تحقيق گوياي اين واقعيت است كه جز در دو دوره 5 ساله اول (2010-1966)، توان تجارتي كشور ايران در صحنه بين‌المللي پايين بوده است. به گونه‌اي كه جز در اين فاصله زماني، ايران در مابقي دوره‌ها با توجه به شاخص رايو جز كشورهاي كم درآمد و با اقتصاد بسته محسوب مي‌شود از طرفي با توجه به نرخ مبادله پايين ايران در مقابل كشورهاي صنعتي، در صورت آزادسازي تجاري زيان‌هاي جبران‌ناپذيري به كشور وارد خواهد شد. همچنين با توجه به نتايج تخمين مدل برآوردي بزرگترين تاثير بر توليد ناخالص داخلي به ترتيب توسط متغيرهاي تراز تجاري، حجم تجارت، تحريم‌ها و جنگ ايجاد شده است. از طرفي با توجه به منفي بودن تراز تجاري و با معنا بودن ضرايب متغيرهاي مجازي جنگ و تحريم‌ها مي‌توان اين نتيجه را استخراج نمودن كه ايران از لحاظ شاخص‌هاي جهاني‌سازي و همگرايي اقتصادي در وضعيت مطلوبي قرار ندارد. تحقيق حاضر راه حل جهت رويارويي ايران با اين پديده را، تقويت پيمان‌هاي تجاري موجود مثل «اكو»، «اوپك» و سازمان كشورهاي توسعه اسلامي مي‌داند.

Nations conflict in commercial relationship in the world moves toward a new stage of through transactions and public partnership in economic activities. Current research is analytical-descriptive. This research analyzes commercial indexes and proportionate of import and export in 9 periods of 5 years [1966-2010] for Iran economy. Results show that except for two periods of first 5 years, Iran business capacity is low in international stage. Iran is considered as a low-income country with closed economy. Regarding Iran low exchange rate in industrial countries, in case of business freedom, we observe irrecoverable damages. Also concerning evaluation model results, the largest effect on domestic gross production is business variables; business volume, sanctions and war have been created. With regard to negative business balance and meaningful war virtual variables coefficient and sanctions, we conclude that Iran is not placed in a suitable status in terms of globalization indexes and economy coordination. Current research offers a solution for removing this problem through strengthening business contracts like Eco, Opec and Islamic development countries organization