تاثير پرتودهي بذر با اشعه گاما بر برخي خصوصيات فيزيولوژيك و شاخص‌هاي بيوشيمايي گياه در دو گونه Bromus inermis و B. tomentellus

Effect of seed irradiation with gamma ray on some physiological properties and biochemical parameters of plants in two species of Bromus inermis and B. tomentellus

تحقيق حاضر استفاده از تيمار پرتودهي با دزهاي 15، 20، 30، 50، 100 و 150 گري را بر بذر 2 گونه B. inermis و B. tomentellus به منظور بررسي كارايي تيمار پرتو گاما جهت تحريك رشد و افزايش مقاومت نسبي و فيزيولوژيك گياه در برابر نوسان مقطعي و روزانه دما و رطوبت از طريق اندازه‌گيري شاخص‌هايي همچون پروتيين محلول، پرولين و كلروفيل مورد مطالعه قرار داد. بدين منظور آزمايشي در قالب طرح كاملا تصادفي طراحي و بذور پرتودهي شده در شرايط گلخانه كشت شده و شاخص‌هاي مورد نظر ارزيابي شد. بر اساس نتايج حاصل دز 15 گري در گونه B. inermis بيشترين تاثير مثبت را بر مقدار كلروفيل و وضعيت فيزيولوژيك گياه داشت. همچنين در رابطه با گونه B. tomentellus نيز تيمار بذر با دز30 گري تاثير مثبت بر وضعيت فيزيولوژيك گياه داشت. در هر 2 گونه دزهاي 100 و 150 گري سبب بروز تاثير منفي و كاهش فتوسنتز و تعرق شد. بعلاوه در رابطه با محتواي پروتيين محلول در هر دو گونه با افزايش شدت پرتودهي مقدار پروتيين محلول نيز افزايش يافت. در رابطه با غلظت پرولين تيمار پرتودهي بذر B. inermis سبب كاهش معني‌دار (01/0 > p) غلظت پرولين شد به طوري كه بين تيمار شاهد و 15 گري اختلاف معني‌دار وجود نداشت و با افزايش شدت پرتو غلظت پرولين از تيمار 20 گري روند كاهشي نشان داد، اما در گونه B. tomentellus پرتودهي اثر معني‌دار بر غلظت پرولين نداشت. در نتيجه‌گيري كلي مي‌توان تيمار 15 گري را براي گونه B. inermis و تيمار 30 گري براي گونه B. tomentellus به عنوان دزهاي اپتيمم توصيه نمود.

This study was conducted to investigate the effects of different treats of gamma ray doses including 15, 20, 30, 50, 100 and 150 gray, on Bromus inermis and B. tomentellus seeds. The efficiency of gamma ray to stimulate the growth and increasing the plant tolerance and physiological stability in daily temperature and water supply fluctuations was evaluated by measuring some parameters including total protein, proline and chlorophyll content. A completely random design was used to collect the data from irradiated seeds that were sown in greenhouse condition. The results showed that the 15 gray doses caused the most positive effects on chlorophyll content and physiological condition of B. inermis. The most positive effect on B. tomentellus physiological conditions was observed in 30 gray treatment. Using 100 and 150 gray doses treatments decreased the seed growth of the both species through its negative effects on photosynthetic rate and evapotranspiration of the species. Soluble protein content in the both species increased as gamma ray intensity increased. Proline concentration of B. inermis seeds was also decreased significantly (p < 0.01) after using gamma ray treatments. The proline content of B. inermis seeds in control and 15 gray treatments did not varied significantly but it was decreased in higher gamma ray intensities (from 20 gray intensities to higher doses). The results indicated that the gamma ray application had no significant effects on proline content of B. tomentellus. In conclusion, the 15 gray treat for B.inermis and 30 gray treat for B. tomentellus can enhance the seed growth of the both species.