سينتيك تغييرات فسفر قابل جذب خاك در حضور كمپوست زباله شهري در تعدادي از خاك‌هاي ايران

Kinetics of Soil Available Phosphorus Changes When in Mixture with Municipal Solid Waste Compost in Some Calcareous Soils of Iran

اين مطالعه با هدف بررسي سينتيك تغييرات فسفر قابل جذب خاك تحت تيمار كمپوست زباله شهري، كود شيميايي، و مخلوط اين دو در دو سطح 1 و 2 درصد در هشت نمونه خاك آهكي و در يك دوره زماني 0 تا 3600 ساعت در شرايط اينكوبيشن (رطوبت FC و دماي0C25) انجام شد. نتايج نشان داد با افزايش زمان مقدار فسفر قابل استخراج به روش اولسن در هر دو سطح 1 و 2 درصد در تيمار كود شيميايي كاهش و در تيمار كمپوست زباله شهري افزايش مي‌يابد. شش مدل رياضي (الوويچ ساده‌شده، تابع تواني، ديفيوژن پارابوليكي، مرتبه صفر، مرتبه اول، و مرتبه دوم) به منظور توصيف سينتيك تبديل فسفر قابل جذب به فسفر غير قابل جذب بررسي و ارزيابي شد. مقايسه مدل‌ها نشان داد، با توجه به ضريب تشخيص و خطاي معيار تخمين، معادله مرتبه دوم بهترين معادله جهت توصيف سينتيك تغييرات فسفر قابل جذب در همه تيمارهاست. همچنين نتايج نشان داد، با افزايش كربنات كلسيم معادل سرعت تبديل فسفر، فسفر قابل جذب به فسفر غير قابل جذب در تيمار كود شيميايي و تبديل فسفر غير قابل جذب به فسفر قابل جذب در تيمار كمپوست زباله شهري افزايش مي‌يابد.

This study was performed with the aim of investigating the kinetics of available phosphorus changes in soils treated with municipal solid waste compost, fertilizer, and a mixture of the two at two levels of one, and two percent in eight calcareous soil samples within a period of zero to 3600 hours in incubation conditions (FC moisture and 25?C). The results indicated that with increase in time, the extractable phosphorus level (as determined through Olsen Method) decreased in fertilizer treatment, while getting increased in municipal solid waste compost treatment. This Occurred at either level of one or two percent treatment. Six mathematical equations (simplified Elovich, power function, parabolic diffusion, zero-order, first-order, as well as second-order) were employed to describe the kinetics of conversion of available to unavailable phosphorus. A comparison of the models showed that (with respect to the coefficient of determination and standard error of the estimate), second order equation is proved to be the most appropriate equation to describe the kinetics of extractable phosphorus changes in all the treatments. Also results indicated that with increase in the calcium carbonate equivalent, the conversion speed of available to unavailable phosphorus in fertilizer treatment vs, unavailable to available phosphorus in municipal solid waste compost treatment got significantly increased.