مطالعه تجربي مدل ويژگي هاي شغل در ورزش : شواهدي از داوران فوتبال

An Empirical Study of Job Characteristics Model in Sport Settings: Evidences from the Soccer Referees

هدف از تحقيق حاضر، بررسي ويژگي‌هاي شغلي داوران فوتبال ايران براساس مدل ويژگي هاي شغل (JCM) بود. جامعه آماري پژوهش، 172 نفر از داوران و كمك‌داوران شاغل در ليگ برتر و دسته اول فوتبال كشور تشكيل بودند. نمونه آماري برابر با جامعه آماري انتخاب شد كه در مجموع نظرهاي 157 داور (91 درصد) بررسي شد. ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه ويژگي‌هاي شغلي جاكو (2004) با مقياس هفت ارزش ليكرتي بود كه روايي صوري و محتوايي آن را 12 نفر از استادان صاحب‌نظر دانشگاهي و داوران فوتبال بازبيني كردند و پايايي آن با روش آلفاي كرونباخ تاييد شد (91/0=r ). از طريق روش حداقل مجذورات بخشي (PLS)، مدل پژوهش ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه تنوع مهارت (33/0=R2)، اهميت وظيفه (26/0=R2)، استقلال (12/0=R2)، پردازش اطلاعات (16/0=R2) و بازخورد (32/0=R2) تاثيرات معنا داري بر حالات رواني مربوط به خود داشتند. از طرف ديگر، بهترين حالت رواني براي پيش بيني پيامدهاي نگرشي و رفتاري، حالت رواني معنا دار بودن كار بود (05/0P?). با توجه به اينكه هيچ‌كدام از حالات رواني سبب رضايت كلي داوران از شغل آنها نشد، به‌نظر مي‌رسد كه بررسي متغيرهاي ميانجي ديگري در مدل ويژگي‌هاي شغلي داوران فوتبال ضروري است. به‌طور كلي، پيامدهاي نگرشي و رفتاري داوران فوتبال اغلب از طريق ويژگي‌هاي شغلي تنوع مهارت و اهميت وظيفه و معنا‌دار بودن كار تحقق مي‌يابند.

The aim of the present study was to investigate job characteristics of Iran soccer referees based on Job Characteristics Model (JCM). The statistical population consisted of 172 soccer referees and their assistants in soccer premier league and A-league. The statistical sample was equal to the statistical population; therefore, 157 soccer refereesʹ viewpoints (91%) were examined. The data were collected by a 7-point Likert scale Jacko’s questionnaire (2004). The face and content validity of this questionnaire was confirmed by 12 university experts and soccer referees and Cronbach’s alpha coefficient was used to confirm the reliability (r=0.91). Partial Least Squares (PLS) method was used to test the model of the present study. Results showed that skill variety (R2=0.33), task significance (R2=0.26), autonomy (R2=0.12), information process (R2=0.16), and feedback (R2=0.32) had significant effects on relevant psychological states. On the other hand, the best psychological state to predict attitudinal and behavioral outcomes was meaningfulness of the work (P?0.05). Given that no psychological states created a general satisfaction from refereesʹ jobs, it seems necessary to investigate other mediator variables in JCM of soccer referees. Overall, attitudinal and behavioral outcomes of soccer referees are mainly achieved through characteristics of skill variety, task significance and meaningfulness of the work.