خصوصيات فنولوژيكي، مورفولوژيكي و پومولوژيكي برخي از ژنوتيپ‌هاي زردآلو و اثر پيش‌تيمار و روش خشك كردن بر كيفيت برگه آن‌ها

Phenological, Morphological and Pomological Characteristics of some Apricot Genotypes and Effects of Pre-Treatment and Drying Method on the Quality of Their Dried Fruits

اين بررسي با هدف انتخاب ژنوتيپ‌هاي برتر زردآلو جهت مصارف تازه‌خوري و برگه در سال 90-1389 در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان خراسان رضوي در دو آزمايش مستقل انجام شد. در آزمايش اول صفات كمي و كيفيت 9 ژنوتيپ و رقم زردآلو (شوقان-1، شوقان-2، شوقان-3، شوقان-4، شمس، باقري، قيسي-2، ديررس يدك-3 و ويتيلو) با استفاده از طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار و در آزمايش دوم اثر پيش تيمارهاي غوطه‌وري ( محلول متابي‌سولفيت سديم 5/0% به مدت پنج دقيقه، محلول متابي سولفيت سديم 5/0%+ اتيل اوليات2% به مدت پنج دقيقه و شاهد) و نوع خشك كردن (صنعتي و آفتابي) بر خصوصيات حسي برگه‌هاي استحصالي زردآلو با استفاده از آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار بررسي شد. نتايج نشان داد ژنوتيپ‌هاي زردآلو از نظر خصوصيات مورفولوژيكي متفاوت بودند. گلدهي در شوقان - 2 نسبت به ساير ژنوتيپ‌ها با10روز تاخير انجام شد. ژنوتيپ‌ها از نظر زمان برداشت متفاوت بودند، به طوري كه شمس (دهه سوم خرداد) و باقري (دهه سوم تير) به ترتيب زود‌رس‌ترين و ديررس‌ترين بودند. از نظر خواص كمي و كيفي ميوه (وزن ميوه، وزن هسته، سفتي بافت، طول ميوه، عرض ميوه، درصد مواد جامد محلول،pH و اسيديته قابل تيتراسيون) نيز ارقام و ژنوتيپ‌ها تنوع زيادي نشان دادند. ارزيابي صفات حسي (طعم، بو، رنگ، بافت و پذيرش كلي) برگه ژنوتيپ‌هاي زردآلو نشان داد كه برگه باقري و ويتيلو به ترتيب بيشترين و كمترين امتياز پذيرش كلي داوران را به خود اختصاص دادند. برگه‌هاي حاصل از پيش تيمار با متابي سولفيت سديم5/0% + اتيل اوليات2% در مقايسه با ساير پيش تيمارها داراي حداكثر امتياز بود. نتايج همچنين نشان داد كه برگه باقري پيش تيمار شده با متابي سولفيت سديم+ اتيل اوليات كه با خشك كن صنعتي فرآوري شده بود، داراي حداكثر امتياز براي پذيرش كلي بود.

This study was carried out in two independent experiments with the main purpose of investigation of quantity and quality related traits of some apricot genotypes as well as evaluating their dried fruits at Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center in 2010-2011. In the first experiment, quantity and quality related characteristics of 9 apricot genotypes (Shoghan-1, Shoghan-2, Shoghan-3, Shoghan-4, Shams, Bagheri, Gheisi-2, Dirres Yadak-3 and Vittilo) in randomized complete block design with three replications was studied. In the second experiment, the effect of pre-treatment (Sodium metabisulphide 0.5% for 5 minutes, Sodium metabisulphide 0.5% + Ethyl oleate 2% for 5 minutes and control) and drying methods (sun drying and industrial drying) on sensory properties of dried apricot were investigated. Factorial experiment in completely randomized design with three replications was used. Results showed that morphological characteristics of selected genotypes were different. Begining of flowering in Shoghan-2 as compared with other genotypes delayed for 10 days. Harvesting time was different, so that “Shams” (second decade of June) and “Bagheri” (second decade of July) were earliest and latest ripening genotypes, respectively. There were significant differences in quantity and quality characteristics (fruit weight, stone weight, firmness, fruit length, fruit width, total soluble solids, pH, titrable acidity) evaluation of sensory properties (flavor, odor, color, texture and total acceptance) in dried fruits showed that dried fruits of “Bagheri” and “Vittilo” had the most and the least panelist scores for total acceptance, respectively. Dried fruits pre-treated by sodium metabisulphide 0.5% + Ethyl oleate 2% for 5 minutes in comparison with other treatments had the highest score. Results also showed that “Bagheri” pre-treated by sodium metabisulphide 0.5% + Ethyl Oleate 2% and dried with industrial method gained the highest score for total acceptance.