برآورد هزينه سوانح ترافيكي در ايران با استفاده از روش تمايل به پرداخت

سابقه و هدف: براي تخصيص بهينه منابع عمومي و براي برقراري ارتباط بين هزينه و منافع، بايد پيوسته و به شكلي نظام‌مند هزينه تصادفات را محاسبه كرد. هدف مطالعه حاضر، تعيين هزينه ناشي از سوانح ترافيكي در ايران با استفاده از تحليل وايبول و با روش تمايل به پرداخت بود. روش بررسي: در يك مطالعه مقطعي درسال 1392 ، تعداد 846 نفر (به نسبت اعلام‌شده گزارش جهاني ايمني راه سال 2013 سهم عابر پياده 28 درصد، موتورسيكلت 23 درصد، سرنشينان 26 درصد، رانندگان 23 درصد) تصادفي انتخاب و موردبررسي قرار گرفتند. پرسش‌نامه طرح بر اساس استاندارد روش تمايل به پرداخت (ارزش‌گذاري مشروط، بيان ترجيح، ترجيح آشكار) با لحاظ خطر درك شده تهيه و روايي و پايايي ابزار تعيين شد. پرسش‌نامه طرح به همراه چهار سناريو براي (سرنشينان، عابران پياده، رانندگان، موتورسيكلت‌سواران) جمع‌آوري شد. يافته‌ها: ميانگين سني افراد مورد بررسي 9/9±4/33 سال و ميانگين تمايل به پرداخت در كاربران راه 050/612/2 ريال بود. ارزش آماري زندگي براي يك مورد فوت 906/584/713/19 ريال برآورد شد. براي كل موارد فوت در سال 1392 بر اساس 20408 مورد مرگ 648/073/106/314/402 ريال بود. اين ميزان براي مصدوميت بر اساس حجم ترافيك سالانه در سال 1392 به ميزان 518/113 براي هر مصدوميت 500/582/412/2 ريال و با توجه به تعداد موارد مصدوميت 802/318 نفر سال 1392 به ميزان 000/165/126/136/769 ريال و در مجموع موارد فوت و جرح به ميزان 648/238/232/450/171/1 ريال بود. با توجه به درآمد ناخالص ملي سال 1392 بر اساس آمار بانك جهاني كه 000/000/300/604 دلار است هزينه سوانح ترافيكي 46/6 در صد درآمد ناخالص ملي را شامل مي‌شود. نتيجه‌گيري: يافته‌ها نشان داد هزينه سوانح ترافيكي در ايران سهم قابل توجهي از درآمد ناخالص ملي را شامل مي‌شود. اگر سياست‌گذاري‌ها و اختصاص منابع بر اساس شواهد علمي بنا شود مي‌توان با كاهش ميزان مرگ و مصدوميت مبلغ هنگفتي از سرمايه كشور را ذخيره كرد.