نظريه «امامت باطني در تشيع نخستين» در بوته نقد

A Criticism of the Theory of "Internal Imamat in Early Shiites

كتاب پيشواي رباني در تشيع نخستين نوشته دكتر محمدعلي اميرمعزي از مهم‌ترين آثار مهم شيعه‌شناسي در غرب به شمار مي‌رود. اميرمعزي در اين كتاب با بهره‌گيري از روش پديدارشناسي به شناخت گوهر و ذات تشيع امامي از طريق مراجعه به آثار اصيل و نخستين اماميه (به طور خاص، كتب روايي) پرداخته است. از نظر وي گوهر تشيع نظريه امامت و به طور خاص، تفسير باطني از اين نظريه است. به نظر وي به دليل تقيه اصحاب اماميه بهترين راه براي رسيدن به انديشه‌هاي باطني امامان، مراجعه به انديشه‌ها و تعاليم باطني غاليان است. در اين مقاله ضمن گزارشي كوتاه از محتواي اين كتاب به نقد و بررسي آن پرداخته‌ايم. در مجموع نظريه اميرمعزي در مواردي مانند اثبات باطن‌گرايي اماميه، مبهم است و در برخي موارد نيز شواهد و دلايل او ناكافي‌اند. با اين همه، اشكال عمده اين اثر يكي دانستن تعاليم ايمه: و غاليان است؛ اين ادعا شواهد نقض فراواني دارد كه در اين مقاله به آنها اشاره شده است.