«مخيله اجتماعي» مفهومي ميان‌رشته‌اي

"Social Imaginary" an Interdisciplinary Concept

اگر مانند برايان في مفاهيم را به سه دسته تقسيم كنيم (دسته نخست: مفاهيمي كه در تفكر از آنها استفاده مي‌كنيم، دسته دوم: مفاهيمي كه درباره آنها تفكر مي‌كنيم، و دسته سوم: مفاهيمي كه به كمك آنها فكر مي‌كنيم) آن‌گاه «مخيله اجتماعي» در دسته سوم قرار خواهد گرفت. اين مفهوم ناظر است بر عناصر ثابت فرهنگي يك ملت، كه در طول تاريخ، همراه آنها است و در مواجهه با تحولات جديد بر آنها تاثير مي‌گذارد. رژي دبره «مخيله اجتماعي» را محور نظريه واسطه‌شناسي خود قرار داد. در اين مقاله سعي شده است، با استفاده از روش فرانظريه، تاثير دو نظريه ضمير ناخودآگاه يونگ و ماركسيسم ساختارگراي آلتوسر در پيدايش مفهوم ميان‌رشته‌اي «مخيله اجتماعي» بررسي شود. فرانظريه، برخلاف نظريه، به ما نمي‌گويد كه جهان چگونه كاركردي دارد؛ بلكه به چگونگي بنيان نظريه‌ها مي‌پردازد. بدين ترتيب نوشتار حاضر به تاثير دو جريان مهم روان‌شناختي و سياسي ــ كه فضاي فكري فرانسه را تحت تاثير خود قرار داد ــ مي‌پردازد و مي‌كوشد تا ردپاي اين دو جريان را در آراي دبره نشان دهد.