شيمي‌كاني، تعيين سري ماگمايي و خاستگاه زمين‌ساختي مونزوگرانيت قيدو (جنوب‌شرق خمين،‌ پهنه سنندج-سيرجان)

Mineral chemistry, magmatic series and geotectonic setting of Ghaidou monzogranite southeast of Khomein (Sanandaj-Sirjan zone)

مونزوگرانيت قيدو در جنوب‌شرق خمين، بخشی از مجموعه سنگی پهنه سنندج-سيرجان شمالی را تشكيل داده است. اين توده در درون ميكاشيست‌های ژوراسيك نفوذ كرده و سبب ايجاد هاله دگرگونی در اطراف خود شده است. آنكلاوهای ميكروگرانولار فلسيك و نيز آنكلاوهای پرميكا (سورميكاسه) و رگه‌های آپليتی و پگماتيت‌های تورمالين‌دار از جمله سنگ‌های مشاهده شده در منطقه است. فلدسپار پتاسيم (ارتوكلاز و ميكروكلين)، پلاژيوكلاز اسيد (آلبيت- اليگوكلاز در مونزوگرانيت، اليگوكلاز در آنكلاو فلسيك)، كوارتز و ميكای سياه (آنيت) از كانی‌های اصلی و تورمالين (شورل)، گارنت، ميكای سفيد (فنژيت)، سيليمانيت، كيانيت، زيركن، آپاتيت و ايلمنيت از جمله كانی‌های فرعی اين توده به‌شمار می‌آيد. تركيب شيميايی بيوتيت‌ها نشان می‌دهد كه اين كانی غنی از FeO و Al2O3 و به نسبت فقير از TiO2 است. بيوتيت‌ها، ماگمايی و اوليه بوده و دمای حدود 660 تا 690 درجه سانتيگراد را نشان می‌دهد. تركيب بيوتيت‌های موجود در آنكلاو و مونزوگرانيت قيدو، سری ماگمايی كالك‌آلكالن،‌ پرآلومين و محيط كوهزايی برخوردی را نشان می‌دهد كه شاخص گرانيت‌های نوع S نيز است. همچنين، تركيب بيوتيت و وجود ايلمنيت مشخص كننده پايين بودن فوگاسيته اكسيژن و شرايط احيايی تبلور ماگماست. بر اساس شواهد موجود، می‌توان تشكيل اين سنگ‌ها را مربوط به برخورد قاره‌ای و پس از فرورانش صفحه عربی به زير صفحه ايران دانست.

The Ghaidou monzogranite in the southeast of Khomein constitute a part of rock complex from the northern part of the Sanandaj-Sirjan zone. This body intruded into the Jurassic micaschists and created a metamorphic aureole. Also, aplitic veins, tourmaline bearing pegmatitic dikes, felsic microgranular enclaves and surmicaeous enclaves are observed in this area. The predominant minerals of these rocks are K-feldspar (orthoclase and microcline), Na-plagioclase (Albite- oligoclase in the monzogranite and oligoclase in the felsic microgranular enclaves), quartz and black mica (Annite) -as the main minerals- with minor amount of tourmaline (schorle), garnet, white mica (phengite), sillimanite, kyanite, zircon, apatite and ilmenite. On the basis of biotites mineral chemistry, these phases are enriched in FeO and Al2O3 and relatively low in TiO2. These minerals are magmatic and primary and thermometry results yielded 660-690 ºC. According to the chemical composition of primary igneous biotites in the enclaves and monzogranites, these rocks have calc-alkaline, peraluminous and an orogenic continental collision affinity characteristics of S-type granites. Also, the biotite composition and the presence of ilmenite point to low oxygen fugacity and redox conditions during magma crystallization. Based on the available data, the generation of these rocks can be related to Arabian-Eurasia collision zone.