بررسي تطبيقي جامعه‌شناسي علم بورديو و رويكرد كنش‌گر ـ شبكه

Comparative Examination of Pierre Bourdieu’s Sociology of Science and Actor-Network Theory

مقالة حاضر به بررسی مفاهیم كلیدی جامعه‌شناسی علم پیر بوردیو و رویكرد كنش‌گر - شبكه اختصاص دارد. بوردیو با روی‌آوردن به مفاهیم میدان، سرمایه، و سرمایة نمادین به اوضاع و احوال تولید علم توجه دارد كه از استدلال اولیة وی دربارة حامیان و مدعیان علم در رقابت بر سر سرمایه به وجود آمده است. وی در فعالیت‌های علمی خود، با نقد رویكرد شبكه- كنش‌گر كه بر بطلان تمایز بین كنش‌گران انسانی و غیر انسانی تأكید دارد، تصویری گسترده از ناهنجاری‌های جامعه‌شناسی جدید علم ارائه می‌كند، ضمن این‌كه، نظریة كنش‌گر - شبكه نیز بوردیو را به كاستی‌های جامعه‌شناسی كلاسیك علم متهم می‌كند. در این مقالة بر آن‌ایم تا با بررسی تطبیقی ابعاد نظری هر دو رویكرد از زوایای متعدد، تمایزات مفهومی و مبنایی آن دو را مشخص كنیم.

This paper is allocated to analyze the key concepts of Pierre Bourdieu’s sociology of science and Actor- Network Theory. Through considering the concepts of field, capital, and symbolic capital, Bourdieu regards the circumstances of science production. He draw this strategy from his first argument on the competition between science supporters and claimants over capital. Through criticizing Actor- Network theory, which nullifies the distinctions between human and non human actors, he portrays a comprehensive picture of the new sociology of science’s irregularities. However, the actor-network theory accuses the Bourdieu ideas to have classical sociology of science’s defects. In this paper through a comparative examination of the two approaches’ theoretical dimensions from various aspects, we will specify their basic and conceptual distinctions.