پهنه بندي خطر زمين لغزش با استفاده از روش هاي ارزش اطلاعاتي و تحليل سلسله مراتبي (مطالعه موردي: حوزه آبخيز شلمانرود)

(Landslide Hazard Zonation using Information Value and Analytical Hierarchy Process (AHP) Methods (A Case Study: Shalman rood Watershed)

زمين لغزش نوعي حركت دامنه اي است كه منجر به جابجايي مواد سطحي دامنه هاي پر شيب مي گردد. دامنه هاي شمالي رشته كوه البرز تحت تاثير شرايط محيطي و اقليم مرطوب داراي پتانسيل بالايي از لحاظ وقوع زمين لغزش مي باشند. از جمله اين مناطق، حوزه ي آّبخيز شلمانرود است كه در شهرستان لنگرود قرار داشته و حدود 42 لغزش در آن ثبت گرديده است. در اين تحقيق براي پهنه بندي خطر زمين لغزش از دو مدل رگرسيون دو متغيره (ارزش اطلاعاتي) و تحليل سلسله مراتبي (AHP) استفاده شد. در ابتدا با استفاده از نرم افزارArc GIS لايه هاي رقومي شامل كاربري اراضي، طبقات شيب، ليتولوژي، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه و فاصله از گسل تهيه گرديد. سپس نقشه پهنه بندي خطر با كمك دو روش مورد نظر در 5 طبقه (پهنه با خطر نسبي ناچيز، خطر نسبي كم، خطر نسبي متوسط، خطر نسبي زياد و خطر نسبي خيلي زياد) بدست آمد. به منظور ارزيابي روش هاي پهنه بندي مورد نظر، نقشه پهنه بندي حاصل از هر يك از آنها با نقشه پراكنش زمين لغزش (شاخص زمين لغزش) مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه مدل رگرسيون دو متغيره (ارزش اطلاعاتي) نسبت به روش تحليل سلسله مراتبي روش مناسب تري مي باشد. همچنين نتايج نشان داد كه در وقوع زمين لغزش، عوامل كاربري اراضي (باغات چاي)، سنگ شناسي و طبقه شيب (45 تا 60 درصد) تاثير قابل ملاحظه اي نسبت به ساير عوامل دارند.

Landslide is a type of hillside movement which leads to the movement of surface materials in gradient hillsides. In Northern hillsides of Alborz mountain range, by resean of occurring local condition and humid climate, can be observed a high land slide hazard potential as compared with the other parts. Among of these regions is Shalman rood watershed that, it was located in Langrood city and over 42 land slide were recorded in this area. In this study, For Land slide hazard zonation two regression and Analytical hierarchy Process (AHP) methods were applied. At first, Using ARC GIS Software the information layers containing of land use, slope, lithology, distance from road, distance from river, distance from fault were provided and then, the land slide hazard maps with applying two mentioned methods, were provided on five classes (very low, low, medium, high and very high hazard zone). Order to assessment of two applied methods in this study, the land slide hazard zonation map from each method was compared with land slide scattering map (Land slide index). Results showed that, two varieties regression method is more suitable than AHP method. Also, Result showed that land use (garden of tea). Lithology and slope (45-65%) were effective factors on the land slide hazard occurring.