بررسي وضعيت پتاسيم و ارتباط آن با كاني‌شناسي و ويژگي‌هاي خاك در خاك‌هاي منطقه كافتر استان فارس

Investigation about potassium status and its relationship with mineralogy and soil properties in Kaftar region, Fars Province

اين مطالعه براي تعيين وضعيت پتاسيم و ارتباط آن با ويژگي‌هاي خاك و كاني‌شناسي خاك‌هاي منطقه كافتر استان فارس در رده‌هاي خاك و فيزيوگرافي‌هاي مختلف انجام شد. بررسي نشان داد خاك‌هاي منطقه در چهار رده انتي‌سول، اينسپتي‌سول، آلفي‌سول و ورتي‌سول قرار دارند. كاني‌هاي اسمكتيت، كلريت، ايليت، كوارتز و كاني‌هاي مخلوط در بخش رس خاك‌هاي مورد مطالعه يافت شدند. ميانگين مقادير پتاسيم محلول، تبادلي، غيرتبادلي، ساختماني و كل در خاك‌هاي مورد مطالعه به‌ترتيب، 22/3، 510، 1013، 5568 و 7095 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بودند. ميانگين مقدار پتاسيم محلول در افق‌هاي سطحي و زيرسطحي در واحد زمين‌هاي پست و‌ ميانگين پتاسيم تبادلي و غيرتبادلي در واحد دشت‌هاي دامنه‌اي بيشتر از ساير واحدهاي فيزيوگرافي بودند و همچنين تفاوت زيادي بين مقدار پتاسيم رده‌هاي مختلف خاك مشاهده شد. مقايسه توزيع شكل‌هاي مختلف پتاسيم بين رده‌هاي مختلف خاك نشان داد كه خاك‌هاي ورتي‌سول و آلفي‌سول داراي مقادير بالاتري از شكل‌هاي مختلف پتاسيم نسبت به رده‌هاي ديگر خاك هستند. همچنين مقدار پتاسيم در خاك‌هاي انتي‌سول نسبت به ديگر خاك‌ها بسيار كمتر بود.

This study was conducted to investigate the status of soil potassium (K) including different K forms, in soils and their relation ship to chemical and mineralogical properties of soils in soil orders and different physiographic units of Kaftar region, Fars province. The study showed that the region soils were in four soil orders: Alfisols, Vertisols, Inceptisols and Entisols. Smectite, chlorite, illite, quartz, and interstratified minerals were detected in the clay fraction of the studied soils. The average of soluble, exchangeable, non -exchangeable, structural, and total K in the studied soils were 3.22, 510, 1013, 5568 and 7095mg kg-1, respectively. The average amount of soluble K in surface and subsurface horizons in low land physiography and exchangeable and non-exchangeable K in piedmont plain were higher than the other physiographic units, and the content of total and structural K in Alfisols were higher than the other soils. Also, there were significant differences between K pools in different soil orders. Comparison of K forms between different soil orders revealed that Vertisols and Alfisols had higher amounts of different forms of K than those of other soil orders. Also, the amounts of K pools were lower in Entisols than other soil orders