بررسي علل گرايش به عرفان‌هاي نوظهور در ايران و پيامدهاي امنيتي ناشي از آن

Examining the reasons of tendency toward new mysticism in Iran and resulting security consequences

معنويت‌گرايي، تمناي فطري انسان‌هاست اما معنويت‌هاي نوظهور پاسخي مسخ شده به اين تمنا مي‌دهند. در دنياي امروز متاسفانه بسياري از افراد مخصوصاً قشر جوان جامعه به صورت ناخودآگاه و يا تحت تاثير برخي از رفتارها و تبليغات از علايم، نشانه‌ها يا رفتارهايي بهره مي‌برند و يا شيوه زندگي خود را به سمت‌هايي سوق مي‌دهند كه متعلق به عرفان‌هاي نوظهور و انحرافي است. اين فرقه‌ها آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري وارد مي‌كنند. از اين‌رو مطالعه‌ي نقادانه‌ و بررسي علل گرايش به آن‌ها به خصوص آن‌ها كه در ايران فعال هستند ضروري است. هدف اين پژوهش، بررسي علل گرايش به عرفان‌هاي نوظهور و بررسي مهم‌ترين دلايل و بسترهاي اصلي گرايش به اين فرقه‌ها در كشور ايران است. براي انجام اين تحقيق پس از مصاحبه با خبرگان، پرسشنامه‌اي تنظيم و بين 40 نفر از خبرگان توزيع شد. تعداد 36 پرسش‌نامه جمع‌آوري و با استفاده از نرم‌افزار spss تجزيه و تحليل آماري شد. ضريب آلفاي كرونباخ 91/0 محاسبه و پايايي آن تاييد شد. پاسخ‌دهندگان مهمترين علت گرايش به عرفان‌هاي نوظهور در ايران را بسترهاي فرهنگي دانسته و ريشه‌هاي اعتقادي، سياسي، بسترهاي فردي و علل اجتماعي را به ترتيب در اولويت‌هاي بعدي قرار داده‌اند و تاثير «عوامل اقتصادي» را رد كردند. آنچه مهم است اين است كه بايد با نگاهي عميق‌تر به اين علل و عوامل؛ به فكر چاره‌اي براي مقابله با گسترش اين عرفان‌ها و روشن ساختن اذهان عموم باشيم تا سطحي‌نگري نسبت به اين موضوع باعث تباهي نسل نگردد.

Spirituality is the innate need of human beings but nascent mysticism is a false reaction to this need. Today unfortunately, many of the youngsters either unconsciously or under the influence of some propaganda may get affect by new mysticism. Investigating the causes of tendencies toward new mysticism is thus an urgent need. The present study tries to explore the causes of tendencies toward new mysticism in Iran. Interview and questionnaire forms used to collect the required data. SPSS software used to analyze the collected data and its reliability confirmed by Cronbach’s Alpha (0.908). The findings demonstrate that cultural background is the most important reason behind the tendencies toward new mysticism. Ideological, political, personal and social roots are respectively the other reasons. Interview questionnaire respondents reject the economic factors.