بررسي تغييرات هيستوپاتولوژيك آبشش ماهي گورخري (Aphanius sophiae) در مسموميت با آرسنيك و كادميوم در شرايط آب شور و آب شيرين

Study of histopathological changes on gill of Aphanius sophiae in arsenic and cadmium toxicity in saltwater and freshwater

آلاينده هاي اكوسيستم‌هاي آبي از جمله فلزات سنگين همواره سبب تغييرات آسيب شناختي در ماهيان مي شوند. از آنجايي كه اثرات آلاينده ها تحت تاثير ويژگي هاي شيميايي آب مي باشد، از اين رو اين پژوهش با هدف مقايسه تاثيرات هيستوپاتولوژيكي دو فلز سنگين Cd و Asبر بافت آبشش ماهي بومي Aphanius sophiae انجام شد. در مجموع تعداد 350 قطعه ماهي در طي دو فصل بهار و تابستان 1390 از رودخانه شور اشتهارد نمونه برداري گرديدند. براي آب شور، 7 تيمار حاوي غلظت هاي 5، 10 و 20 ppm آرسنيك و 5، 10 و 20 ppm كادميوم به همراه يك تيمار شاهد در آكواريوم هاي شيشه اي 30 ليتري با سه تكرار طراحي شدند. در هر آكواريوم تعداد 25 ماهي معرفي گرديد. طرح مشابه نيز براي آب شيرين با استفاده از آب شهري كلرزدايي شده طراحي و اجرا گرديد. پس از 18 روز دوره مواجهه، از هر يك از تيمارهاي آب شور و شيرين تعداد 3 ماهي در محلول بوين تثبيت و سپس آبشش سمت چپ آنها براي بافت شناسي جداسازي گرديد. تاثيرات در مراحل اوليه هر دو تيمار مورد بررسي شامل جداشدن لايه اپيتليال، افزايش تعداد سلول هاي موكوسي و چسبيدن لاملاهاي ثانويه بود. نتايج نشان داد كه در تيمار آب شيرين شدت اين تغييرات بيشتر از آب شور بود. نكروزه شدن سلول هاي آبششي، گرزي شدن سر تيغه هاي آبششي، هيپرپلازي و به‌هم چسبيدن تيغه هاي اوليه و ثانويه با شدت بيشتري در تيمار آب شيرين مشاهده شد. داده هاي حاصل براساس آناليز چند متغيره Two-way NPMANOVA در نرم افزار Pastمورد تحليل قرار گرفتند. با توجه به نتايج اين تحقيق مي توان نتيجه گيري نمود كه كاهش غلظت نمك و به دنبال آن كاهش سختي آب تلفات را به ميزان 4/11 برابر افزايش مي‌دهد و منجر به افزايش اثرات آسيب هاي بافتي مي گردد.

In aquatic ecosystems, pollutants including heavy metals cause pathological alternations in fishes. Since, the impacts of pollutants are Affected by water chemical contents, this study was conducted to compare the histopathological effects of two heavy metals As and Cd on Gill structure of Aphanius sophiae. A total of 350 specimens were collected from the Shoor River of Eshtehard during the spring and summer of 2011. For saltwater experiments seven treatments including the 5, 10 and 20 ppm of As and 5, 10 and 20 ppm of Cd plus a control one were prepared in 30-L glass aquariums with three replicates. Twenty five fish specimens were introduced into each aquarium. Similar experiments were designed for freshwater treatments using dechlorinated tap water. After 18 days of exposure, three specimens were sampled from each treatment and fixed into Boein fixative solution and left gill were removed for histological preparation. The observations of prepared histological sections showed alterations including epithelial lifting, increasing goblet cells and fusion of secondary lamellae in both treatments. Result revealed that The severity of these changes in freshwater was more than saltwater treatment. Necrosis, hyperplasia, fusion of first and secondary lamellae had been intensively occurred in freshwater treatments. Data were analyzed by multivariate analysis Two-way NPMANOVA in Past software. It was concluded that decreasing salinity, which led to a decrease in water hardness can proliferate the losses rate of 11/4 times and histopathological effects as a result of As and Cd pollution.