نوسان جمعيت‌هاي متعلق به بخش‌هاي فلاوي و نيگري قارچ آسپرژيلوس روي ميوه پسته در استان كرمان

Population Density of Aspergillus Species Belong to Section Flavi and Nigri on Pistachio Nut in Kerman Province

چكيده ايران با بيشترين سطح زير كشت پسته، بزرگ‌ترين توليد كننده و صادر كننده اين محصول در جهان است. آلودگي به آفلاتوكسين از جمله معضلاتي است كه ايمني غذايي مصرف كننده و همچنين صادرات اين ميوه آجيلي را تهديد مي‌كند. با توجه به اهميت امر و از آن جايي كه آلودگي پسته از محيط باغ و قبل از برداشت شروع مي‌شود، تراكم جمعيت قارچ‌هاي متعلق به Aspergillus section Flavi به عنوان مهم‌ترين عوامل توكسين‌زا و اعضاي Aspergillus section Nigri به عنوان يكي از غالب‌ترين قارچ‌هاي گندرو، در انواع ميوه‌هاي ترك خورده، ريخته شده روي زمين، در تماس با زمين قرار گرفته، در ارتفاع بيشتر از يك متر و در چهار جهت جغرافيايي از نيمه دوم خرداد تا نيمه اول شهريورماه طي سال‌هاي 1390 و 1391 بررسي شد. از روش‌هاي آزمايشي بلاتر، تهيه سري رقت و كشت روي محيط‌هاي اي‌اف‌پي‌اي و زاپك آگار استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه تراكم جمعيت قارچ‌هاي مورد مطالعه به‌ ترتيب در پسته‌هاي ترك خورده، روي زمين ريخته شده، در تماس با سطح زمين، در چهار جهت جغرافيايي و ارتفاع بيشتر از يك متر كاهش مي يابد. فراواني اعضاي بخش نيگري درسطح معني‌داري بيشتر از اعضاي بخش فلاوي بود (05/0P?). نتايج‌ حاصل ‌از بررسي‌ تراكم‌ جمعيت ‌قارچ‌هاي‌ بخش فلاوي و نيگري در زمان‌هاي‌ مختلف‌ نشان‌ مي‌دهد كه‌ با نزديك‌ شدن‌ به‌ زمان ‌برداشت،‌ تراكم‌ آن‌ها در روي ‌انواع‌ پسته‌هاي‌ مورد بررسي ‌افزايش‌ مي‌يابد. نتايج اين تحقيق در تعيين زمان دقيق اعمال روش‌هاي مختلف مديريتي با ماهيت‌هاي متفاوت، جهت كاهش آلودگي ميوه پسته به گونه‌هاي مختلف قارچ آسپرژيلوس و آفلاتوكسين مفيد است. واژه هاي كليدي: ‌آسپرژيلوس، آفلاتوكسين، ايمني غذايي، پسته، جمعيت

Abstract Iran is one of the biggest producer and exporter of pistachio nut around the world as well as the area under cultivation. Aflatoxin contamination is a major issue in food safety affecting the whole chain pistachio production. As pistachio nut infection occurs during the maturation period before harvest, the population density of Aspergillus sections Flavi (aflatoxin producers) and Aspergillus section Nigri (dominant saprophytic) were determined in cracked, fall to the ground, in contact with the ground, located at a height of more than one meter and four cardinal directions pistachios, during the second half of June to early September 2011-2012. To determine the density of fungal species, Blotter test and serial dilution method by AFPA and CZ media were used. Overall, the density of the fungal species in different assessed pistachios decreased in the order of cracked, fall to the ground, in contact with the ground, the four cardinal directions, and more than one meter in height, respectively. The frequency of Nigri section significantly was higher than Flavi ones. There were also significant differences between sampling times, and density of fungal species was at the highest level closer to harvest time. The results could show the critical points to manage aflatoxin contamination in pistachio nuts using different approaches. Key words: Aflatoxin, Aspergillus, Food safety, Pistachio, Population.