زيبايي‌‌شناسي قصص قرآن كريم

The Aesthetics of Quran’s Stories

زيبايي‌‌شناسي قصص قرآن كريم به معناي شناسايي بخشي از جمال و هنر بيان قرآن است. قرآن كريم كتاب داستان‌‌سرايي نيست، اما قصّه‌‌هاي واقعي خويش را كه اهداف ديني ـ تربيتي دارند، با قالبي هنري، اسلوبي بلاغي و تصاويري زنده و پويا بيان كرده كه با اندك دقتي مي‌‌توان به جنبه‌هاي هنري آن در محتوا و ساختار پي برد. ساختار هندسي قصص مذكور به‌گونه‌‌اي ارايه شده‌‌اند كه مي‌‌توان بيشتر عناصر داستاني همچون عنصر شخصيّت، حادثه، گفت‌‌وگو، پي‌‌رنگ، زمان و مكان را در آنها يافت و بررسي كرد. اين عناصر با توجه به هدف و كاركرد قصّه‌‌ها در مواضع مختلف به‌گونه‌‌اي خاص به كار گرفته شده‌‌اند؛ چنانچه سه مورد اول به طور برجسته در قصص قرآن به كار رفته‌اند؛ پي‌‌رنگ نيز باعث ارتباط محكمي ميان اجزاي قصص قرآن شده، اما دو مورد اخير اهميت چنداني نداشته و كمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراين هيچ يك از عناصر قصص در قرآن كريم، مقصود بالذّات نيستند. در تحقيق حاضر سعي بر آن است كه علاوه بر بيان كلياتي، مانند: مفهوم لغوي و اصطلاحي دو كلمه زيبايي و قصّه، اسلوب، روش عرضه و عناصر قصص قرآن كريم بررسي شود.

The aesthetics of the stories of holy Quran means identification of beauty and art in its expression. The Quran is not a book of fictions, but its real stories, with religious and educational purpose, have artistically been expressed, with a rhetorical style and dynamic images that one can realize its artistic aspects in content and structure. The geometric structure of its stories makes it possible to find and study most of fiction writing elements such as character, incident, dialogue, plot, time and place in its text. These elements have specifically been used in different positions according to the purpose and function of the stories. The first three elements, od\f above-mentioned elements, have predominantly been used in Quran stories. Although plot has made a strong relation between the components of its stories, time and place are the elements have received little attentions. None of the story elements are the essential purpose of Quran. In present study, besides the terminology and lexical meaning of the words beauty and story, the style, the method of expression, and the story elements of Quran are what would be studied.