بررسي مواد موثره اسانس در سرشاخه‌هاي گلدار و عملكرد آنتي اكسيداني گياه دارويي پونه Mentha longifolia (L.) Huds.در شرايط طبيعي و زراعي در دو مرحله رويشي و زايشي

Evaluation of active ingredient of essence in flowering branches and antioxidant activity in medicinal plant (Mentha longifolia (L.) Huds.) under natural and farm conditions at both vegetative and rep

چكيده اين تحقيق با هدف شناخت تغييرات ميزان مواد موثره اسانس و نيز عملكرد آنتي‌اكسيداني عصاره سر شاخه‌هاي گياه پونه (Mentha longifolia) در دو مرحله رويشي و زايشي تحت شرايط زراعي (استفاده از كود حيواني و نيز عدم استفاده از آن) و مقايسه آن با رويشگاه طبيعي صورت گرفت. بدين‌ منظور سر شاخه‌هاي گياه در دو مرحله رويش و زايشي از رويشگاه طبيعي آن واقع در منطقه عباس‌آباد استان گلستان و همچنين از گياهان كشت شده در مزرعه داراي كودحيواني گاوي و بدون كود جمع‌آوري گرديد. نتايج تجزيه اسانس نشان داد كه در مزرعه حاوي كود تركيب سيرينگل و در رويشگاه طبيعت تركيب آزولن از بالاترين ميزان برخوردار بودند. همچنين عملكرد آنتي‌اكسيداني با سه روش ظرفيت آنتي‌اكسيداني كل، ميزان مهار راديكال‌هاي آزاد و سنجش قدرت احيا كنندگي ارزيابي گرديد. در رابطه با ظرفيت آنتي اكسيداني كل و سنجش قدرت احيا كنندگي، گياه خودرو در شرايط طبيعي از بيشترين ميزان عملكرد آنتي‌اكسيداني در فاز زايشي نسبت به شرايط زراعي (داراي كود و بدون كود) برخوردار بود. در رابطه با ميزان مهار راديكال‌هاي آزاد و نيز قدرت احيا كنندگي نيز بيشترين ميزان در فاز رويشي و زايشي در تيمار بدون كود مشاهده شد. واژگان كليدي: آنتي اكسيدان، اسانس، پونه كوهي، سنجش قدرت احيا كنندگي، ظرفيت آنتي اكسيداني كل، ميزان مهار راديكال‌هاي آزاد

This study was carried out to investigate the changes in the active ingredients of essence and antioxidant activity of extracts obtained from flowering branches of wild mint Mentha longifolia (L.) Huds) at both vegetative and reproductive stages under field conditions (with and without using manure) compared with the plants growing in natural habitats. For this purpose, the shoots of the plants were collected at both vegetative and reproductive stages from its natural environment in Abbas Abad region in Golestan Province, as well as from plants grown on farms with cow manure and without manure. The results of extract analysis showed that syringol was highest on a farm where cow manure was applied whereas azulene was highest in natural environment. In addition, the antioxidant activity was evaluated using three methods, i.e. total antioxidant capacity, free radicals scavenging activity, and reducing power assay. With the consideration of total antioxidant capacity and reducing power, plants grown under natural conditions had the highest level of antioxidant activity at reproductive stage compared to the farm conditions (with and without manure). The free radical scavenging activity and reducing power were also the highest at the vegetative and reproductive stages under no-manure condition.