نقش نظام انتخاباتي مجلس شوراي اسلامي در چگونگي ايفاي مسئوليت نمايندگان مجلس هفتم

The Role of Islamic Consultative Assemblyʹs Electoral System on the How of the Seventh Assembly MPs’ Discharging Their Duties

چكیده مجلس شورای اسلامی یكی از اركان اصلی ادارۀ كشور است. نمایندگان مجلس در انتخابات سراسری با رأی مستقیم مردم برگزیده می‌شوند. این نمایندگان از مناطق گوناگون كشور، حوزه‌های انتخابیه، به مجلس راه می‌یابند، اما طبق نص قانون اساسی جمهوری اسلامی نمایندۀ همة ملت ایران‌اند و بر این اساس صلاحیت عام قانون‌گذاری و نظارت در همۀ امور كشور را دارند. اهمیت این تحقیق در آن است كه می‌كوشد نقش نظام انتخاباتی مجلس را، در جایگاه نظام ورودی، در چگونگی ایفای مسئولیت نمایندگان، در جایگاه نظام خروجی، در هفتمین دورۀ مجلس بررسی كند. در روش تحقیق گردآوری داده‌ها به روش كتاب‌خانه‌ای و با ابزار فیش‌برداری از مشروح مذاكرات جلسات علنی مجلس شورای اسلامی انجام شده است و با روش تحلیل كمی محتوای داده‌ها، بیش از ده هزار تذكر كتبی نمایندگان به رئیس‌جمهور و وزرا و بیش از پانصد سؤال نمایندگان از وزرا به عنوان دادۀ خام (متناسب با شاخصه‌های مذكور در سؤال و فرضیه) تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد نظام انتخاباتی مجلس شورای اسلامی باعث شده است كه نمایندگان مجلس هفتم رویكردی منطقه‌ای را در مقایسه با رویكرد ملی در اولویت قرار دهند، در به‌كارگیری اختیارات قانونی بی‌ثبات باشند و فردگرایی را بیش از جمع‌گرایی وجهۀ همت خود قرار دهند.

Islamic consultative assembly (Majlis) is one of the main pillars of managing the country. Assembly representatives are selected by general election of people’s direct and secret vote of people. Although these representatives gather in the Majlis from different geographical areas called election areas according to the very statements of Islamic Republic Constitution they are representative of the entire Iranian nation (and not only voters of election areas) and accordingly they have the general competency of legislating on and supervising all the affairs of the country. The significance of the research is that it tries to study the role of Majlis electoral system (as input system) on the how MPs’ discharging their duties (as output system) in the seventh Majlis (a case). For collecting data in this research library method was adapted. That is, through collecting microfiche from Majlis public meeting proceedings and content data qualitative analysis, all MPs’ relevant written notes to president/ minsters- more than 10,000- and more than 500 MPs’ question for ministers-as raw data- (relevant to forgone criteria in question and hypothesis) were analyzed. Findings of this study showed that electoral system of the 7th Majlis led the MPs to adopt more regional approach than national approach. Therefore, they were unstable in exercising legal rights and emphasized on individualism more than collectivism.