ميزان بهره‌مندي كودك از اسم‌ عام و نقش آن در درك و توليد مفاهيم‌ و تفكر مقوله‌‌بنياد‌

The Use of Generic Nouns by Six Year Olds and Its Role on Concept Formation and Category-Based Thinking

تعمیم مشخصه‌های اعضای یك گروه به دیگر اعضا، نه‌‌فقط در شكل‌گیری مفهوم، بلكه در مقوله‌سازی و استدلال نقش مهمی دارد. برای بیان مفاهیم عام از طریق اسم عام در زبان ‌فارسی، چهار امكان در نظر گرفته شده است. هدف این پژوهش، بررسی فرایند درك و تولید اسم عام در كودكان پنج تا شش سال، میزان استفادة آن‌ها از امكانات صرفی، نحوی و نیز بررسی نقش و اهمیت اسم عام در شكل‌گیری مفاهیم، تفكر مقوله‌بنیاد و نگرش جهان‌شناختی آنان است. این پژوهش، از طریق دو آزمون (صرفی ـ بافتی و نحوی) و با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی بر روی هشت كودك پنج تا شش سال سالم، طبیعی و تك‌زبانۀ فارسی‌زبان تهرانی انجام شد. نتایج بیان‌گر آن است كه نمونه‌ها قادرند با استفاده از سرنخ‌های صرفی ـ نحوی مفاهیم عام را در قالب اسم عام درك و تولید كنند و میان جملات حاوی اسم ‌عام و غیرعام تمایز قائل شوند و با به‌كارگیری این امكان زبانی مفاهیم را مقوله‌بندی ‌كنند.

Generalization has a fundamental role in concept formation, categorization and induction. In Persian language, there exist four ways to express generic concepts by generic nouns. The current research tries to analyze the comprehension and production of generic nouns by 5-6 year olds and investigate their understanding of morphosyntactic rules, along with the importance of generic nouns in concept formation, category-based thinking and their world knowledge. The data are accumulated by two tests (one on morphology and one on syntax). Eight monolingual Persian-speaking children of 5-6 year olds, who lived in Tehran, were asked to take the tests. Upon analysis, it has been indicated that 5-6 year-olds can use morphosyntactic cues to construe the generic concept in the form of generic noun and distinguish generic from non-generic nouns and categorize concepts.