بررسي تطبيقي دو چاپ متفاوت از شاهنامۀ فردوسي بر مبناي علم معاني

A Comparative Study of Two Different Editions of Shahnameh Based on Semantics

مقالۀ حاضر می‌‌كوشد برای بررسی چاپ‌‌های متفاوت از متون ادبی، با نگاهی مبتنی بر بلاغت، فرضیه‌‌ای پیشنهاد كند. پـرسش این است كه علم معانی ضبط‌‌های مختار كدام چاپ را بیشتر تأیید می‌‌كند؟ فرضیۀ پیشنهادی این است كه در مقایسۀ چاپ‌های متفاوت متون ادبی، می‌‌توان موازین علم معانی را به كار گرفت؛ هر چند می‌‌دانیم هر ضبطی را هم كه نـسخه‌شناسی تأیید كند، لزوماً بلیغ‌‌تر نیست زیرا بسیاری از ابیات مشهور بر اساس براهین نسخه‌‌شناسی الحاقی هستند. برای آزمایش این فرضیه یك داستان از «شاهنامه به كوشش جلال خالقی مطلق» با همان داستان از« نامۀ باستان گزارش و ویرایش میرجلال الدین كزازی» مقایسه می‌‌شود. در این مقایسه تفاوت‌‌های نحوی این دو چاپ كه سرنوشت بلاغی متن را تعیین می‌‌كند مورد نظر است. اگر این فرضیه پذیرفتنی باشد نتیجۀ ذیل از آن به دست می‌‌آید: بررسی تطبیقی چاپ‌‌های متفاوت هـركدام از متون ادبی به‌‌خـصوص شـاهنامه با تكیه بر شگردهای بلاغی می‌‌تواند در نسخه‌‌پژوهی به كار رود و موضوع پژوهش‌‌های نتیجه‌‌بخشی باشد.

This paper attempts to offer a theory with a rhetoric-based approach towards the investigations into the different editions of literary texts. The question is: which edition of optional recordings doesrhetoric approve? The proposed hypothesis is that the rhetorical criteria can be used in the comparison of different editions of literary texts. It is however clear that all recordings approved by documentology are not necessarily more fluent, because a lot of famous verses are based on annexed documentological reasoning.To test this hypothesis, a story of the "Shahnameh" edited by Jalal Khaleqi Motlaqis compared with the same story in "Nameh-ye Bastan (ancient letter) by Mirjalaleddin Kazzazi". In this comparison, the synthetic differences in these two editions, which determine the eloquence of the text, are considered. If this hypothesis is acceptable, it can be concluded that by relying on rhetoric techniques, a comparative study of different editions of literary texts, especially Shahnameh can be used in investigations into different copies and editions and can be the subject of fruitful studies.