نظام سنجش اعتبار در بانكداري اسلامي؛ ضرورت‌، جايگاه و الزامات

"Credit Scoring in Islamic Banking; Necessity, Status and Requirements"

يكي از راهكارهاي موثر در زمينه ارتقاي بهره‌وري نظام اقتصادي، راهكار سنجش اعتبار در صنعت بانكداري است كه با ارايه خدمات خويش موجب توزيع عادلانه سرمايه در سطح جامعه مي‌شود؛ سرعت و كارايي در انتقال وجوه از واحدهاي مازاد اقتصادي به متقاضيان وجوه را بالا مي‌برد، شفافيت و اطمينان عمومي را افزايش مي‌دهد و در نهايت، با كاهش وقوع جرايم مالي و بهبود نظام اقتصادي منجر به ارتقاي امنيت، آرامش و رفاه عمومي جامعه مي‌شود. اين موضوع در چارچوب بانكداري اسلامي به‌دليل ماهيت متفاوت و نوع عمليات منحصربه‌فرد آن از اهميت دوچنداني برخوردار مي‌شود. اين تحقيق بر آن است تا بررسي پديده اعتبارسنجي در بانكداري اسلامي به‌ويژه، مدل بانكداري بدون رباي ايران، بر اساس آموزه‌هاي اسلامي ضرورت سنجش اعتبار از ابعاد ديگري اثبات نمايد. در اين تحقيق با استفاده از روش تحقيق تحليلي- استنباطي دلايل ضرورت سنجش اعتبار در بانكداري اسلامي بررسي مي‌شود و ضرورت سنجش اعتبار از منظر بانكداري اسلامي را در دو سطح خرد و كلان اثبات مي‌گردد. در سطح خرد ايفاي نقش وكالتي بانك‌ها در قبال سپرده‌گذاران و اجراي عقود اسلامي در قراردادهاي بانكي بر اساس مختصات واقعي آن‌ها و در سطح كلان لزوم استقرار عدالت اقتصادي و جلوگيري از بحران‌آفريني به بهانه كسب سود و منفعت بيشتر از دلايل اهميت سنجش اعتبار در بانكداري اسلامي است.

One of the effective solutions for improving the efficiency of economy is credit scoring in banking industry. This mechanism causes fair capital distribution in society, increasing the speed, accuracy and efficiency of money circulation from suppliers to suppliants, increasing transparency ,public confidence and finally decreasing financial crimes and improving safety and welfare in the society. This topic in Islamic banking framework is very important because of its particular nature and unique system. In this article, the authors discuss the importance and necessity of credit scoring in Islamic banking with focus on the Iranian model of Islamic banking then try to demonstrate the requirements of the issue based on Islamic ideas. The research method of this article is analytical and presumption method. The necessity and importance of credit scoring is proved in the micro and macro levels. In the micro level, we pay attention to the bank`s role as an attorney and agent and in the macro level, we emphasis the importance of economic justice and prevention of the crisis.