مطالعه تحليلي- اسطوره شناختي تصاوير سه ايزدبانو ماهي، گياهان و آب در ايران

چكيده تاكيد بر مفاهيم حاصلخيزي سبب شده تا الهه گان نباتات، گياهان و آب همواره مورد توجه باشند. اين پژوهش با استفاده از روش اسنادي در جمع آوري اطلاعات، نگاه تحليلي به نقوش مرتبط با الهه آب، انسان-ماهي و انسان-گياه در آثار و اشيا عيلام دارد. براي تحليل تصاوير از شيوه آيكونوگرافي و با تكيه بر روش پانوفسكي استفاده شده است. شماي لشناسي يكي از روش هاي متداول در مطالعه است كه به مطالعه مجموعه بازنمايي هاي اتفاق افتاده درباره يك موضوع يا مضمون مي پردازد. روش پانوفسكي به تحليل هر شمايل در 3 سطح سن خشناسي، الگ وشناسي و سبك نمايش مي پردازد. قديمي ترين تصاوير به دست آمده از ايز دبانوي گياهان همواره در كنار ايزد بانوي ديگري به تصوير درآمده است كه بنابر مطالعه حاضر تصور مي رود نوعي بازنمايي از دو امشاسپندان ايراني يعني امُرداد )اَمِرِتات( و خرداد )هيوروَتات( باشد. همان مفهومي كه زماني در قالب ايزدبانو شالا و همسرش اَدَد مورد تقدس و احترام بوده است. علاوه بر اين ظهور ايز دبانوي مونث آب ها در كنار انسان-ماهي مونث نشانگر ارتباط نمادين و مفهومي اين دو ايز دبانو با يكديگر است. مي توان هر دو ايزد بانو را با توجه به نقوش به دست آمده بر روي استل اونتاش گال، تجلي هايي از يك الهه مونث برتر دانست كه به طور حتم در قرون بعدي در قالب ايزد بانو آناهيتا تجلي مي يابد.